Mart (pianeta)

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Nòm sientìfich: Mars

Sìmbol: ♂

Categorìa: PIANETA

Sènter orbital: SOL

*Element orbitaj*
$T\,\!$	687,0 di	59,35 Ms (milion ëd second)
$a\,\!$	1,524 UA	227,9 Gm (milion ëd km)
$i\,\!$	1,85° sl'eclìtica	5,65° sl'equator dël Sol
$\Omega \,\!$	49,56° ....(longitùdin)....
$e\,\!$	0,0933
$\omega \,\!$	286,54°

T= perìod . a= semi-grandass

i= inclinassion . Ω= neu assendent

e= ecentricità . ω= argoment dël perieli

*Caraterìstiche fìsiche*
Diàmetro equatorial	6 805 km
Sgnacament polar	0,0074
Massa	6,419 x 10²³ kg
Densità	3,934 g/cm³
Gravità	3,93 m/s²
Perìod ëd rotassion	24,62 ore = 88 643 s
Inclinassion ëd l'ass	25,19°
Pòlo Nòrd	21^h11^m (R.A.) 318° (D.)
Albedo	0,15
Temperatura dla surfassa	227 K = -46 °C (media)
Pression	0,8 kPa
Atmosfera	96% CO₂ 3% N₂
Satélit	2

*Osservassion*
Magnitùdin	da +1,8 a -2,9
Diàmetro angolar	da 3,5" a 25,1"
Color	ross
Perìod sinòdich	780 di

Mart (dal latin MARS, MARTIS) a l'é 'l quart pianeta dël sistema solar për soa distansa dal Sol. A l'é 'l pì esterior dij pianeta 'd pera. Për soa colorassion soens a l'é ciamà: ël Pianeta Ross.

Soa òrbita a l'é esterna a cola dla Tèra, për sòn i lo vëddoma ant ël cel squasi tut l'ann. A l'ha na luminosità ch'a cambia tant a seconda 'd soa distansa, ma che a l'é apopré parèj dle stèile pì lusente.

L'inclinassion ëd l'ass e 'l temp ëd rotassion ëd Mart a smijo motobin a coj ëd la Tèra e donca ëdcò su Mart a-i son dle stagion. La durà ëd na giornà a l'é ëd 24,6 ore.

L'atmosfera a l'é sutila e caraterisà da 'd tempeste 'd sabia.
Ansima a Mart a-i son vàire vulcan, dont ël pi gròss ëd tut ël sistema solar.

Mart a l'ha doi cit satélit: Phobos e Deimos. A son d'asteròid përzoné ëd sò camp ëd gravità, ch'a l'han sempe la midema facia voltà vers ël pianeta.

L'esplorassion

Mart a l'é ël pianeta ch'as conòss mej, përchè a l'é possìbil esaminé soa surfassa con ij telescòpi terestr e a son ëstàit mandà vers Mart pi 'd satélit che an sj'àutri pianeta. Ansima a Mart a son aterà j'astromòbij Sojourner, ai 4 ëd luj dël 1997; Spirit, ai 3 ëd gené dël 2004; Opportunity, ai 24 ëd gené dël 2004.