Monciar

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Monciar

Stat:	Italia
Region:	Piemont
Provincia:	Provincia ëd Lissandria
Nòm 'n italian:	Montechiaro d'Acqui
Coordinà:	Latitudin: 44° 35′ 41.1′′ N Longitudin: 8° 22′ 45.2′′ E Mostra an sla carta
Autëssa:	560 m s.l.m.
Surfassa:	17,60 km²
Abitant:	540 (2018)
Comun dj'anviron:	Cartòs, Castlèt d'Er, Dens, Mavzin, Mombaldon (AT), Póit, Spign
CAP:	15010
Prefiss tel.:	0144
Còdes ÌSTAT:	006106
Còdes fiscal:	F469
Sant protetor:	san Giòrs
Festa dël borgh:	23 d'avril

Sit istitussional

Monciar (Montechiaro d'Acqui an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 540 abitant ^[1], ant la provinsa ëd Lissandria.

Ël pais a resta ant l'Àut Monfrà e sò teritòri a l'é formà da le colin-e ch'as treuvo antra la val ëd la Bormia dë Spign e cola dl'Er.

Stòria

Ël teritòri 'd Monciar a sia popolà da n'época motoben antica: as pensa che ant la pian-a dla Bormia as trovèissa la statio roman-a 'd Crixia arlongh ël camin ëd la via Aemilia Scauri, ch'a mnava da Vada Sabatia (l'atual Vado Ligure) a Derthona (l'atual Torton-a). Dël sécol ch'a fa VII a l'é stàita fondà la Piev dël Càur, dedicà a la Visitassion ëd Maria, che ant ij sécoj apress a passerà sota la giurisdission ëd la piev ëd San Quintin dë Spign. Ant l'Età 'd Mès, a parte dai sécoj ch'a fan XII-XIII, le strà dij comersi a së sposto pì vers ij crinaj dle colin-e e për sòn a ven fondà l'abità atual ëd Monciar (Monteclarus për sotligné che la sima dla colin-a a l'era stàita dësboscà o Mons Cauri për sotligné la liura con la piev).

A fasìa part dij possediment ëd la famija aleràmica dij marchèis dël Bòsch; a l'inissi dël sécol ch'a fa XIII, ël marchèis Delfin dël Bòsch a don-a 'l pais a la Comun-a 'd Lissandria, ch'a lo ten fin al 1284, quand che Monciar a signa 'n tratà coi marchèis ëd la famija Dël Carèt.

A l'inissi dël Quatsent a passa sota al contròl dël Ducà 'd Milan e dël 1447 a ven ocupà da le trupe 'd Fransesch Sfòrsa, ch'a lo ced a la famija Dël Carèt ëd Bossolasch e an séguit a la famija Scramp ëd Cairi. Àutri passage 'd proprietà a mostro 'l pais passé dai marchèis Scramp-Crivel ëd Canèj, ai Cavorèt ëd Birvèj e da ùltim ai Gianass ëd Pamparà, ch'a saran ësgnor dël pais ëdcò quand dël 1736 ël feod a sarà vendù a Cà Savòja e a intrerà ant ël Regn ëd Sardëgna. D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1815 Monciar a torna ant ël Regn ëd Sardëgna e a l'é aministrà sota a la Division (peui Provinsa) ëd Lissandria, a la Provinsa (peui Sircondari) d'Àich e al Mandament dë Spign. Dal 1929 ij Comun ëd Monciar e 'd Dens a son ancorporà ansema për formé 'l neuv Comun ëd Monciar Dens, ma dël 1946 a son torna dëstacà e a oten-o torna l'autonomìa aministrativa.