Musé cìvich Antonino Olmo ëd Savian

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Ël Musé cìvich Antonino Olmo a l'é 'n musé d'art e stòria local, ospità ant ël vèj Convent ëd San Fransesch a Savian. Ant jë spassi dla cesa 'd San Fransesch as treuva la gipsoteca dedicà a lë scultor Davide Calandra.

Stòria

Ël convent ëd San Fransesch a l'é stàit edificà ant ël sènter stòrich ëd Savian për volèj dij Pare Minor Osservant ëd l'Órdin Fransescan ant j'agn antra 1661 e 1670. L'edifissi atual as presenta 'me na costrussion a doi pian dantorn a 'n quadripòrti con giardin sentral che a forma 'n chiòstr grassios. Sota al pòrti e ant l'andron a-i son 32 lunëtte frescà con episòdi dla vita dij sant e màrtir fransescan, realisà a l'inissi dël Setsent. Dël 1670 a l'é anandiasse la costrussion ëd la cesa, ultimà vàire desen-e d'agn pì tard e consacrà dël 1743. Dël 1802, con le sopression napoleòniche dj'órdin religios, ij monio a son stàit slontanà e 'l convent a l'é vnù sede dla Sot-Prefetura e dla Lògia Massònica, mentre che la cesa a l'é stàita dëstinà a magasin militar për ël foragg. Dël 1816 ij Fransescan a son rintrà ant ël convent e a son angagiasse ant la ristruturassion ëd l'edifissi, con la costrussion dël logià an sla piassëtta. Dël 1866, për efet ëd le lèj Rattazzi dël 1855, ij frà a l'han torna dovù lassé 'l convent, costa vira an manera definitiva. L'edifissi a l'é stàit adibì a j'impiegh pì svarià: depòsit provincial për la sal e ij tabach, caserma, convit cìvich, fin-a caserma dle guardie dël feu. D'apress a 'n perìod d'abandon, dël 1968 l'Aministrassion Comunal a l'ha deliberà d'arcuperé ij locaj dël convent për la sistemassion dël Musé Cìvich, inaugurà dël 1970 al pian tèra e al prim pian. La gipsoteca Davide Calandra a l'é stàita durbìa dël 1973 ant la vèja cesa 'd San Fransesch. Ël compless a l'é stàit restaurà ant j'agn 2000-2005; an sle vòlte dla cesa a son stàit arcuperà j'afresch dël pitor Antonio Cuniberti (1713-1753) ëd Racunis, ant ël refetòri a son stàit restaurà j'afresch a tema alimentar dël pitor Giuseppe Nuvolone, datà 1681. Dël 2009 a l'é stàita alestìa l'Antica Botega dlë Spëssiari che un temp as trovava ant l'Ospidal ëd la SS. Nonsià ëd Savian.

Le Colession

Al pian tèra:

Lapidari (lastra tombal longobarda del presbiter Gudiris) e repert archeològich;
Arlev ëd la sità 'd Savian (1817);
Antica Spëssiarìa Ospidalera;
Gipsoteca Davide Calandra: calch, sbossèt, modej an giss e an tèra cheuita, antra ij quaj ël calch dël lambris ëd l'aula 'd Montecitòri a Roma.

Al prim pian:

Sale dla donassion Pensa ëd Marsaja - Frutteri ëd Costiòle (trìtich fiamengh con le "Stòrie 'd Giòb", "Crocifission" ëd Defendente Ferrari, sculture e tablò dij sécoj ch'a fan XVI-XVIII);
Pinacoteca: piture dj'artista dla scòla 'd Savian dël sécol ch'a fa XVII (Giovanni Antonio Molineri, Jean Claret, Sebastiano Carello);
Salëtte d'argoment vari: gràfica, téssil, oget devossionaj dij sécoj ch'a fan XVII-XIX;
Colession Attilio Bonino (pitura e scultura piemontèisa antra Eutsent e Neuvsent);
Art contemporània (art programà e sperimental ëd j'agn '60/'70).