Numerassion posissional

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Un sistema ëd numerassion posissional a l'é un sistema ëd numerassion anté che la posission ëd minca gifra a anfluensa sò valor. Për esempi, ant ël sistema decimal, ant ël nùmer 375 la gifra 3 a val 300, përchè as treuva ant la posission dle senten-e.

Al di d'ancheuj, da banda dël sistema decimal (a des gifre), a resta motobin amportant ël sistema binari, visadì a doe gifre, dovrà da j'ordinator.

Stòria

Le prime forme ëd numerassion a l'avìo gnun sistema posissional. Dantorn al 1700 aGC a l'é dësvlupasse un sistema posissional an base 60. Sòn a l'é vnù motobin a taj a j'abitant ëd la Mesopotamia, ch'a l'han elaboralo për dovrelo an combinassion con sò calendari ëd 360 di.

Ël pì antich sistema për da bon posissional ch'as conòssa a l'é col anventà dai babilonèis, derivà dal sistema sessagesimal dij sumer. Nopà d'avèj damanca ëd sessanta sìmboj për scrive ij numeraj da 0 a 59, a-i na bastavo doi, dovrà për arpresenté 1 e 10. Con ës sistema as podìo fesse dij cont complicà, ma a l'avìo ancor nen anventà un sìmbol për ël zero: për andichelo as lassava ant ël nùmer na posission veuida.
Dantorn al 300 aGC a l'é comparì un sìmbol për ël zero e ël sistema sessagesimal a l'é stàit dësvlupà ëd fasson completa.

Ant ij prim agn ëd l'era cristian-a, ij grech e j'indian a l'han ancaminà a dovré un sistema decimal, ma a l'avìo nen na notassion posissional; për ij nùmer a dovravo le prime des litre ëd sò alfabet. Peui, vers ël 500 dGC a l'é stàita anventà na notassion posissional për ël sistema decimal.

Dantorn a l'825 ël matemàtich al-Khuwarizmi a l'ha scrivù un lìber an sij numeraj indian.
Ël sistema decimal a l'é rivà an Ëspagna vers ël sécol ch'a fa XI, cand a son ëstàit creà ij numeraj ëd Ghobar. Jë studios a l'avìo dij dùbit an sl'adossion d'ës sistema, përchè cost-sì a l'avìa nen na manera sempia për denoté le frassion. A l'é vnù però popolar cand a l'han adotalo ij mërcandin, përchè a vnisìa a taj për sò travaj e la contabilità.

Dël sécol ch'a fa XVI a son comparìe le frassion decimaj e ant ël 1617 John Napier a l'ha antroduvù la vìrgola decimal.