Vai al contenuto

Poul Heegaard

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Matemàtich.

Poul Heegaard, 1940 anviron

Poul Heegaard a l'era nà dël 1871.
A le scòle elementar a smijava pa tant dotà për la matemàtica. A l'é laureasse an siense a l'università ëd Copenàghen ant ël 1895. Apress, a l'ha avù na borsa dë studi con la qual a l'é stàit a Paris (ma sò sogiorn ambelelà a l'é stàit pa vàire produtiv) e a Göttingen. Rintrà a Copenàghen, a l'ha mostrà an vàire liceo. An ocupand vàire pòst ant l'istess temp, a l'ha podù amelioré soa situassion econòmica e a l'é mariasse con Magdalena, conossùa cand ch'a l'era në student.

Antratant a l'avìa decidù ëd fé na tesi ëd dotorà an topologìa. Costa tesi, antitolà Forstudier til en topologisk Teori for de algebraiske Fladers Sammenhaeng a l'é stàita consignà an gené 1898; a l'é stàita acetà e Heegaard a l'ha otnù sò dotorà.
La tesi a l'ha falo ven-e arnomà, ma chiel a dovìa manten-e na fomna e ses masnà e lë stipendi universitari a-j sarìa nen bastaje. A l'ha antlora arnonsià, për ël moment, a na cariera universitaria e a l'ha tnù vàire pòst da ansegnant e d'àutre fonsion an dje scòle navaj e militar. Cost badò grev a-j lassava pa 'd temp për d'àutr e a l'ha fàit pòca arserca.

N'ocasion për artorné al travaj universitari a l'ha avula cand a l'han ciamaje dë scrive n'artìcol an sla topologìa ant l'Enzyklopädie der mathematischen Wissenschaften. Tutun a l'era tròp carià ëd travaj e a l'ha ciamà al responsàbil ëd l'enciclopedìa, Friedrich Wilhelm Franz Meyer, ëd troveje n'assistent. Cost a sarìa stàit Max Dehn, ch'a l'avìa pen-a pijà sò dotorà. L'artìcol dë 70 pàgine a l'é comparì ant ël 1907. Sòn a l'ha dàit a Heegaard motobin ëd prestis e a l'ha otnù la cadrega ëd professor ëd matemàtica a l'università ëd Copenàghen.
Set agn apress a l'ha dàit soe dimission durant na polémica an sle nòmine ch'a l'era fin-a finìa an sij giornaj.

A l'é peui andàit a l'università ëd Christiania, anté ch'a l'é restà vintetré agn, findi al 1941. Ëdcò ambelelà a l'ha produvù pòchi travaj sientìfich: a l'avìa pì car andé an gir a fé dle ciaciarade ëd divulgassion sientìfica.

A l'é mòrt dël 1948.