Roberto Balocco
 |
Vos an lenga piemontèisa |
| Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
|
Roberto Balocco a l'é nà a Turin ël 21 ëd giugn dël 1941. Cost travaj a l'ha portalo a colaboré con Piero Novelli, giornalista dla storica Gasëtta dël Pòpol, ansema al qual a scriverà le prime canson, da sùbit definìe dla "Piòla neuva". Quàich nùmer a peulo dé na man a inquadré costa figura così importanta për nòsta cultura, nen mach musical: milen-e ‘d vijà teatraj, da sol o compagnà da na bela partìa d’artista: la già cità Silvana Lombardo , ël Quartetto Cetra, la Coral La Grangia, ël Trio Giolo, Jean Pòrta, la Lippa Jazz Band e tanti d'àutri. E peui 15 Lp fra ‘l 1965 e lë ’77 (pì na fërta d’antologìe e disch “coletiv”). E ancora 11 cd (dont ël prim surtì a fin ’98) ch’a l’han interompù ‘n silensi discogràfich (ma nen d’atività) durà na vinten-a d’ani, surtì sota la tichëtta dla Libraria Piemontèisa ‘d Turin. Chi a conòss Balocco nen an manera aprofondìa, an general a lo catàloga coma lë chansonnier dël “Tango dla sòma d’aj”, ‘d “Neto Paracchi”, “La mia tòla” o “Lassela pa pì scapé”. An vrità con la colaborassion dël frèl (regista ‘d praticament tuti ij sò spetàcoj) sò travaj a l’é andàit motobin pì ancreus ant lë studi dla gent e dla cultura piemontèisa. Canson ëd denunsia sossial e polìtica come le famose “L’anvisabolon”, “Ël canarin” o “Bruta Vigliaca”, ma bele pòch conossùe come “Ël disperà”, “Col quaidun”, “A l’é nen dur?”. E peui le macëtte come cola dë “Ël bruto ‘d San Salvari” o “Ël blagheur”. Sensa esclude la bonaria ironìa vers ij comportament dij primi imigrà, come a ven ilustrà ant le figure dël gadan Lo Cascio Carmelo o dël marsian, ancora ancheuj tra le canson pì apressià ant le vijà. A-i é peui la part pì poética dël repertòri 'd Balocco, cola che a lo avzin-a al livel dël Jacques Brel pì comovent, col ëd “Le plat pays”. A basta lese ‘l test ‘d “Turin”, la ciadeuvra ‘d sò repertòri, për capì soa sensibilità e sò amor për la sità. Ma tacà al Balocco dle canson ëd la piòla, col pi conossù, a-i é ‘dcò col pì stërmà, ma miraco pì important: cola dl’arsercador infaticàbil che a l’ha passà tuti costi ani a studié e a sërché ‘d fé arvive tute le canson piemontèise pì antiche. E ‘l travaj ‘d Roberto e Piergiorgio Balocco da costa mira a l’é fondamental dabon. Fin dal 1968, con la publicassion dij 3 Lp ëd “Le nòste canson”, publicà a l’época da la Fonit Cetra an na colan-a dedicà a tuta la mùsica fòlk d’Italia, a l’ha arsèivù svarià premi a livel nassional e internassional, con “tournées” fin-a an Russia e an Belgi. A l’é dël 1974 soa partessipassion a “Canzonissima” coma arpresentant dël Piemont. E dël 1978 cola al prestigios Premi Tenco. A l'é peui dël 1981 la serie ‘d consert “Canson e tradission” andoa as presenta an sël palch dël Teatro Gobetti compagnà da n’orchestra d’arch. Cost consert, andoa as percor na sòrta dë stòria dël Piemont vista a travers la mùsica, a l’é stàit documentà ant ël prim cd ëd la serie dont as parlava prima. Ant j’ùltimi ani dòp d'avèj arvisità le canson ëd la piòla (an 3 cd e ant un lìber antològich con 60 test e spartì musicaj, surtì për Natal dël 2006 për la Graphot), a l’ha sernù ‘d dedichesse principalment a costa atività. A l’é parèj che a fin 2002 a l’é surtije “Cheur giojos ël cel l’agiuta”, për festegé ij 300 ani dla nàssita dël pi important poeta piemontèis dël 1700: Pare Ignassi Ìsler (parco dla Crosëtta, quandi cost borgh, ancheuj d'élite, a l'era sperdù ant la campagna turinèisa), sonà interament con na partìa ëd musicista dl’Orchestra Sinfònica dla Rai. Costa colaborassion, ant ël 2007 a l'ha portà 'dcò a la publicassion ëd la riproposission ëd le Nòste Canson, con doi àutri cd con 36 canson popolar dël Set-sent. Èl travaj d'aprofondiment ëd le rèis ëd la mùsica piemontèisa a l'ha vist la nàssita dël cd Guarda 'l mond e fa d' canson: Omaggio a Angelo Brofferio andoa Balocco (con la colaborassion dël pianista Raf Cristiano e dël violinista Paolo Giolo) a propon 12 canson dl'avocat astësan. Cost neuv cd a l'é surti 'l 12 d'otóber dël 2010.
Discografia fondamental[modìfica | modifiché la sorgiss]
Bibliografia fondamental[modìfica | modifiché la sorgiss]
Anliure esterne[modìfica | modifiché la sorgiss] |
