Sarzòu
Vos an lenga piemontèisa | |
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
Sarzòu o Sarzan (Sarezzano an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 1.154 abitant [1], ant la provinsa ëd Lissandria. As treuva ant la region dij Còj Tortonèis ch'a fan part dël pre-Apenin lìgur-piemontèis. Sò teritòri a comprend le colin-e ch'a separo la val dël torent Gruve da cola dël torent Osson-a. Le frassion[modìfica | modifiché la sorgiss]Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]A smìja ch'ël nòm ëd Sarzòu o Sarzan a l'abia n'orìgin ligurin-a e che a sìa lijà a lë sron, na varietà d'erbo sìmil a la rol, për la presensa d'ampi bòsch che ant ij temp lontan a caraterisavo 'l paisagi local. L'esistensa d'ansediament d'età roman-a ant ël teritòri dl'atual Sarzòu a l'é provà da l'artrovament ëd vàire repert archeològich: ant la frassion ëd Val Sant Inocens as trovava la vila dla famija consolar dij Quintii, dont a vnisìa Sant Inocens (288-353), vësco 'd Torton-a. Dël sécol ch'a fa VI o VII, a son stabilisse ant la frassion ëd Sant Rufin doi monio, Rufin e Venans, ch'a sarìo peui vnù ij protetor ëd la paròchia. Lor dëspeuje, tumulà ant la piev ëd San Michel, a son stàite traslà ant la cesa drinta la sinta fortifià dël pais mach dël sécol ch'a fa X. Dël 1585 ij rest dij doi monio a son stàit artrovà an cola cesa ansema al Codex purpureus, un còdes dë 72 feuj ëd papé ross ch'a mostra ij quatr Evangeli e che armonta al sécol ch'a fa V o VI. Ël Còdes, conservà al Musé Diocesan ëd Torton-a, a l'é important përché a mostra un dij ràir esempi ëd liturgia ambrosian-a an época antica.Për tuta l'Età 'd Mès, Sarzòu a segue le sòrt ëd Torton-a, an oponendse ai ghiblin pavèis e an arsèivend ij pròfogh tortonèis quand che dël 1155 l'imperador Federich I Barbarossa a l'ha assedià la sità guelfa. La Comun-a 'd Sarzòu a l'era sota 'l vësco 'd Torton-a e a passa sota la sgnorìa dla famija Guidbòu Cavalchin dël Quatsent. Sarzòu a resta anfeodà a cola famija fin al Setsent, quand ch'ël pais a passa sota la protession dël re Carl Emanuel III ëd Savòja. D'apress a la fin dla dominassion fransèisa dl'Imperi 'd Napoleon Bon-a-part, Sarzòu a intra definitivament ant ël Regn ëd Sardëgna, ant la Divison (peui Provinsa) ëd Lissandria, ant la Provinsa (peui Sircondari) ëd Torton-a e ant ël Mandament ëd Vigseu. Aministrassion[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël sìndich a l'é Carlo Mogni (da l'26/05/2019). Anliure esterne[modìfica | modifiché la sorgiss]
Arferiment[modìfica | modifiché la sorgiss]
|