Sermon subalpin

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Introdussion

Ij Sermon subalpin a son ël pì amportant monument dj'inissi dla literatura piemontèisa.
A son datà tra la fin dël sécol ch'a fa XII e l'inissi del sécol che a fa XIII.
A son 22 sermon festiv, d'autor anònim, contnù ant ël còdes D.VI.10 dla Biblioteca Nassional ëd Turin. A l'è probàbil che l'autor a sia stàit l'anònim Templar Subalpin.

Ij sermon

Ij tìtoj ëd cheich Sermon a son:

Sermon I: Sermo de Decimis et Primiciis

Test

L'inissi dël sermon. As nòta sùbit che scasi tùit ij pluraj a son an -s.
Da noté ëdcò Deus (cas soget) e Deu (cas resù).

Les desmes et les primicies li Chrestien feel Deu devent doner a sainte Eglise e as preveires et pauperibus, e devez saver por quei e per quel auctorité furent trovees.
Tut premerement que Deus feist nule creature, sì fist dez ordines d'angeles.
...

Sermon II: Sermo in Dominicis Diebus

Test

L'inissi dël sermon.
As nòta dist, che a l'é un passà lontan, che adess a esist pì nen.

Seignor frere, notre Sire dit en son Evangeli que bonaurai sun cil qui àn misericordia, quar il la troveran plenerement. Perqué dist nostre Seignor aquesta parola? Sapiai que pietà si est una de le vertuz qui munt est preciosa e acceptabel davant Deu;
...

Sermon III: Sermo de Adventu Domini

Test

L'inissi dël sermon.
An cost inissi as nòta deil, che an piemontèis modern a vnirà dij.

Freres, zo dit l'Apostol, ben est ora que nos levem de dormir. Aquest soig si est en tuit l'omes qui son en aquest sevol, car tuit li omen qui vivun sunt plen de coveitise e s'adorment en lor peccai; e enperò tut zo que il cobiten tut est trespasable, tut est ... . E lo Prophete dit deil ric homes
...

Sermon IV: Sermo in Natale Domini

Test

L'inissi dël sermon.

Seignor, oi celebrem la sancta natività del nostre Seignor Ihesu Christ segun la carn. Or devem esgarder e perpenser en nos meesme, quan grant fo la misericordia de nostre Seignor vers hom plus que vers nuilla creatura que el feés.
...

Sermon VII: Exemplum de Tribus Amicis

Test

L'inissi dël sermon.

Un eisemple direm d'un bon hom qui ot tres amìs. L'un era ric e l'autre era ric, mas non era sì ric cum era lo premer; lo terz era povre. Or quest bon hom, qui avìa questi trei amì, si era gastaldo d'un alt hom. Or aven que so ser, cui bailìa el tenea, s'irò cum lui per offensiun qu'el li avea faita.
...

Sermon X: Sermo in Nativitate Domini vel Cotidianus

Test

L'inissi dël sermon.

Nostre Seignor apparec en la nostra forma, que el aveva criaa ex nichilo. Car aquela faitura ò el fo e est, invisible est; anc no fo hom qui la poés veeir né perpenser en qual guisa el est, ... Car quant lo seignor appela son serve, cel li respunt: "Meser". Perquè? Car el se sent de menur poer e de menor riquisia.
...

N'àutr pass notaman anteressant a smon la forma pì arcàica d'afermativ piemontèis atestà:

E lo reis ia demandà: Aves tu lum? E cel respondè: Oe, doe candele. ...

Sermon XIII: Sermo in Dominicis Diebus

Test

L'inissi dël sermon.
Da noté eo, da ego.

Santa Ecclesia parla a le anime feel e sì lor dit: Neire soi, mas eo soi bela, filles de Ierusalem, zo est de paz, sì cum l'albergarìa de Cedar, zo sunt tenebre, e cum sun le peil de Salomun. Ne m'esquivai per zo que eo soi neira, car lo soleil m'à eisì ennerzìa.
...

Sermon XIV: Sermo in Dominicis Diebus

Test

L'inissi dël sermon.

Aquesta sentenza e aquest flael, dun Christ catzé cels qui vendean e acatavan el Temple de so Pare, [...] oi en aquest iorn regnen. Zo son li hereti, qui acaten e venden les maisuns de Deu, zo sun las ecclesies, qui est una, quamvisdeu seian molte per lo munt.
...

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse

Gianrenzo P. Clivio - Profilo di storia della letteratura in piemontese