|
Conforma a la definission d'Aristòtile ant j'Analìtich prim, ël silogism a l'é 'n discors anté che an avend fortì dle còse, cheicòs d'àutr a dev për fòrsa ven-e ëd conseguensa, e sòn sensa avèj da manca ëd gionté d'àutri termo al discors.
Bele che costa definission a fasa nen distinsion antra 'l silogism e d'àutre forme d'anferensa, l'anàlisi d'Aristòtile as consentra dzora un tipo spessìfich ëd rasonament ch'a deuvra lòn che chiel a ciama l'enonsià categòrich.
A-i son quatr forme ëd costi enonsià.
Mincadun a consist d'un quantificator, un termo soget e un termo predicà.
A peulo esse arpresentà parèj:
- Minca A a l'é B (afermativ universal)
- Gnun A a l'é B (negativ universal)
- Chèich A a l'é B (afermativ particolar)
- Chèich A a l'é nen B (negativ particolar)
Conforma a l'usage, un silogism a l'é na sequensa ëd tre enonsià categòrich, dont doi a son le premësse e ël ters a l'é la conclusion dël silogism.
Un silogism a l'é vàlid cand la conclusion a l'é na conseguensa necessaria dle premësse.
Parèj, un silogism vàlid a peul avèj: premësse vere e conclusion vera; premësse fàusse e conclusion vera; premësse fàusse e conclusion fàussa.
Ma a peul pa avèj premësse vere e conclusion fàussa.
L'esempi clàssich ëd silogism vàlid a l'é:
- Tuti j'òm a son mortaj
- Tuti ij grech a son d'òm
- Donca tuti ij grech a son mortaj
Ël problema che Aristòtile a l'ha smonù e sërcà d'arzòlve a l'é ëd dé na caraterisassion general dij silogism vàlid.
Ës problema a l'é stàit arzolvù da Christine Ladd-Franklin vers la fin dël sécol ch'a fa XIX.
|
