Canal ëd Panamà

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Ël Canal ëd Panamà a l'é na via d'eva ant lë stat ëd Panamà (América sentral), che a colega l'Océan Atlàntich, a Colon, con l'Océan Passìfich, a Balboa. Ël Canal ëd Panamà a deuvra tre saraje për sorpassé ij dislivej ëd j'eve. Minca saraja a cambia ël livel ëd l'eva për nen che le nav as pianto. Dal canal a-i passa ël 5% dël comersi mondial.
Minca ann pì o men 14.000 nav a traverso ël Canal (14.702 dël 2008). Fin al 2002, anviron 800.000 nav a j'ero passà da lì.

Ël prim ch'a l'avìa anmaginane la costrussion a l'era stàit Ferdinand de Lesseps. Ancaminà ij travaj dël 1880, a l'ha dovù chiteje ant ël 1889, për le tròpe dificoltà. A l'é peui stàit finì e inaugurà dël 1914 da jë Stat Unì che a l'avìo butaje des agn për felo. Ël Canal a l'é longh 77 km (48 mija), a taja l'istm ëd Panamà, e a fà risparmié a le nav 15.000 km. Se na nav a l'é tròp gròssa për passé për ël Canal, a venta ch'a gira antorn a l'América meridional.

Ai 3 dë stèmber 2007 a son ancaminà dij travaj pr'ëslarghelo.

A-i é un fàit antëressant: da già che l'istm ëd Panamà a gira, l'intrada an sl'Océan Passìfich a l'é a orient ëd l'intrada an sl'Océan Atlàntich. Sòn a l'é ël contrari ëd lòn che un a së spëtrìa.

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse