Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Leo Valiani
Òm polìtich e giornalista. Leo Weiczen (che pì tard a cangërà sò nòm an Leo Valiani) a l'era nassù a Fiume (al di d'ancheuj Rijeka) ij 9 ëd fërvé dël 1909 e a l'é mòrt a Milan ai 18 dë stèmber dël 1999.
Militant sossialista ant ël gir d'Ermanno Bartellini e dl'arvista Pietre, a 19 agn a l'é arestà për la prima vira a Fiume e a l'é mandà al confin a Ponza, anté ch'a strenz amicissia con Giuseppe Berti e a aderiss al Partì Comunista d'Italia.
A l'é torna arestà a Fiume dël 1931 da la polissìa fassista, ch'a l'avìa trovaje an sacòcia na pistòla calibr 6.
Chiel a l'era antlora denonsiasse da sol tanme cap e responsàbil dla session comunista, diciarand ëd vorèj pronté d'atentà contra la sede dël Fassi e la questura.
A l'é condanà a 12 agn e 7 mèis.
Dël 1936 a l'é scarcerà e a l'é esilià an Fransa.
A conòss Aldo Garosci e Franco Venturi e a partìssipa a la guèra sìvil ëspagneula.
Slontanasse dal PCd'I, contrarià da l'acòrd Molotov-Ribbentrop, as apròcia al mond ëd Giustissia e Libertà.
As avzin-a peui ai republican e dël 1955 a l'é an tra ij fondador dël Partì radical.
Dël 1980 a l'é nominà senator a vita dla Repùblica Italian-a dal president Pertini.
A l'era stàit ëdcò editorialista al Corriere della Sera.
