Marie Curie
Vos an lenga piemontèisa | |
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
Maria Salomea Skłodowska-Curie, nassùa a Varsavia an Polònia ai 7 ëd novèmber dël 1867, mòrta ai 4 ëd luj dël 1934, a l'é stàita na fìsica e na chìmica. A l'era esperta ant ël camp dla radioatività, e a l'é stàita la prima fomna a vagné un Premi Nobel. An pi, a l'é stàita la prima fomna professorëssa a l'Università ëd Paris e la prima përson-a a vagné doi Premi Nobel. A l'ha arseivù ël Premi Nobel an fìsica për soe arserche sla radiassion ëspòtica. A l'ha fondà l'Istitut Curie a Paris e a Varsavia. So òm, Pierre Curie, a l'ha ëdcò vagnà ël Premi Nobel. Tra le còse pi amportante fàite da madamin Curie a-i é na teorìa dla radioatività, a l'ha trovà vàire manere ëd separé j'element radioativ, e a l'ha dëscoatà doi neuv element, ël radio e ël polòni. Sota soa diression a son stàit dovrà për la prima vira j'element radioativ për soagné ij tumor. |