Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Coertin-a dla prima edission
The Waves, publicà për la prima vira dël 1931, a l'é 'l romanz pì sperimental ëd Virginia Woolf. A l'é formà da ses monòlogh fàit dai ses përsonagi dël lìber: Bernard, Susan, Rhoda, Neville, Jinny e Louis. Ëdcò Percival, ël përsonagi ch'a fà set, a l'é amportant, combin ch'a antërven-a mai con soa vos. Ij monòlogh ch'a parlo sla vita dij përsonagi a son spartì da neuv antërvaj contà da 'n narator an tersa përsona, ch'a descriv na sena ëd mar an vàire moment del dì, da l'alba al tramont.
Antratant che ij ses përsonagi o "vos" a parlo an manera alterna, la scritris a esplòra ij concet d'andividoalità, përsonalità e socialità. Minca 'n përsonagi a l'é për sò cont, ma ansema a formo 'n ritrat ëd na cossiensa silensiosa e universal. Bernard a l'é në scritor, ch'a sërca sèmper ëd fras adate e elusive (chèich crìtich a chërdo ch'a l'ispirassion a riva da l'amis ëd Virginia Woolf, Edward M. Forster); Louis a l'é na përson-a ch'a sërca d'otnì sucess e 'n ròl sossial, bele s'as sent diferent da j'àutri aranda (chèich crìtich a vëddo an Louis dle caraterìstiche ëd Thomas S. Eliot); Neville (cha dev esse ispirà a n'àutr amis ëd Virginia, Lytton Strachey) a susta l'amor, sërcand na serie d'òm diferent, mincadun a dventa ël sènter ëd soa amor trassendent; Jinny a l'é na tòta ëd mond, ch'a consìdera sèmper tut an manera corporal e passional; Susan a veul scapé da la sità, an preferend la campagna, anté ch'a viv ij dùbit e le tension dl'esse mare; e Rhoda, a l'é trocionà ant ij dùbit sl'esistensa e ansia ëd vive, an arfudand ël compromess sossial e sërcand dë sté solenga. Percival (arpijà për na part dal frel ëd Virginia, Thoby Stephen) a l'é n'eròe ch'a smija përfet da la mira dij ses përsonagi, ma ch'a l'ha na moral motobin fiapa. A meuir durant n'angagg ant l'India Anglèisa. Bele s'a parla nen travers un sò pròpi monòlogh, chiel a l'é descrivù da j'àutri, ch'a parlo ëd chiel arlongh tut ël lìber.
Ël romanz a va dapress a sòj ses narator da quand ch'a son cit a quand ch'a ven-o grand. St'euvra ëd Woolf a trata dla cossiensa dla përson-a e dle manere che le numrose cossiense a peulo mës-cesse antra 'd lor. La dificoltà d'assegné ës romanz a 'n géner a l'é përchè The Waves a scancela la diferensa fra pròsa e poesìa e a scor fra d'ansidit monòlogn interior, pa tròp diferent. A l'istessa mòda, ël lìber a scancela ij confin fra le përson-e, e l'istessa Woolf a l'ha scrivù an sò Diari che ij ses a devo franch nen smijé a 'd përsonagi separà, ma pitòst a d'aspet dla cossiensa con un sens ëd continuità. Ëdcò la definission "romanz" a podrìa nen descrive an manera coreta la forma complessa ëd The Waves. La Woolf midema a lo ciamava nen romanz ma playpoem (at poétich). L'autris a esplòra ël ròl dl'"educassion dë stamp masculin" ch'a anfluensava motobin la vita pùblica, e a anclud dle sene 'd bulism scolàstich.
Marguerite Yourcenar a l'ha voltà The Waves an fransèis an des mèis, dël 1937.
Ëd Woolf, che chila a l'avìa podù ancontré a col temp a Bloomsbury, Yourcenar a l'ha dit:
« Tutun i chërdo nen ëd falime quand ch'i ancludo Virginia Woolf fra ij quatr o sinch grand virtos dla lenga anglèisa e antra ij ràir romanzié dël dì d'ancheuj dont j'euvre a durëran pì che des agn. »
