Assion

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Ch'as consìdera në strop G e n'ansem nen veuid X.

N'assion ëd G ansima a X a l'é n'omeomorfism σ da G a lë strop ëd përmutassion d'X. L'element σ(g)(x) a së scriv ëdcò o bele mach gx.
Na definission equivalenta a l'é che n'assion ëd G ansima a X a l'é na fonsion ch'a l'ha le propietà:

  • g(hx)=(gh)x, për minca e ;
  • për minca .

Esempi[modìfica | modifiché la sorgiss]

Un dj'esempi pì amportant ëd n'assion a l'é cost-sì: ch'as consìdera un sot-ëstrop H ëd G. Antlora G a agiss an sl'ansem G/H dij lateraj snistr d'H përparèj: g(xH)=gxH.

Òrbite[modìfica | modifiché la sorgiss]

Consìderoma n'assion ëd G ansima a X e fissoma n'element . As ciama òrbita d'x sota l'assion ël sot-ansem d'X.

N'assion as dis transitiva cand che X a l'é formà da n'òrbita sola. Ant ës cas-sì as dis ëdcò che X a l'é në spassi omogeni për G.

Si G a agiss ansima a X, antlora X a l'é l'union ëd tute j'òrbite. Costa a l'é l'ùnica decomposission d'X tanme union dë spassi omogeni. Costa osservassion a fa vëdde che j'assion transitive a l'han n'amportansa particolar.

Assion equivalente[modìfica | modifiché la sorgiss]

Butoma che G a agissa ansima a j'ansem X e Y. Na fonsion a l'é dita G-equivarianta s'a respeta l'assion ëd G, visadì f(gx)=gf(x) për tuti ij e j'. J'assion a son dite equivalente s'a-i é na bijession G-equivarianta antra X e Y.