FIAT
 |
Vos an lenga piemontèisa |
| Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
 Fiat Grande Punto - Auto Moto Show Katowice 2006. La FIAT a l'é la pì importanta fàbrica italian-a. Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]J'achit[modìfica | modifiché la sorgiss]La fàbrica a l'é stàita fondà l'11 ëd luj dël 1899, con në strument dël nodar Torretta, a la Banca Sconto e Sete an contrà Alfieri 15. Ël capital dla sossietà a l'era d'800.000 lire, an 4000 assion da 200 lire mincadun-a, sot-ëscrit da tranta përson-e: vàire esponent dla noblëssa e dla rica borzoasìa turinèisa (ël marchèis Fré ëd Vintmija, ël cont Biscaret ëd Rufia, ël cont de Falicon, ël comendator Foa, monsù Damevino, ël comendator Vercellone, ël sivalié Aymonino e d'àutri) e ij dirigent ëd chèiche banche dla sità (Banca Sconto e Sete, Banca Frej Ceriana, Banca Kuster, Banca Sormani e Deslex). Ludovico Scarfiotti a l'é vnune pressident, ël cont Cacran ëd Bricheras vice-pressident, Giovanni Agnelli segretari dël consèj d'aministrassion. A smija che ël nòm a sia stàit sernù dal prim diretor técnich, l'anginié Aristide Faccioli (ch'a l'é stàit tòst sostituì da l'anginié Enrico). Ël prim ëstabiliment, ëd 10.000 méter quàder an cors Dante, a l'é stàit inaugurà ai 19 ëd mars dël 1900, an presensa dël prinsi Ferdinand e dël prinsi Tomà, duca ëd Génoa. Ël 1900 a l'é sarasse për la FIAT con un passiv ëd 18.000 lire. Dël 1901, d'lë stabiliment ëd cors Dante, anté ch'a travajavo 150 ovrié, a son surtije 73 viture, e ël passiv dla sossietà a l'é stàit ëd 9.849 lire. Ij prim ativ a son rivà ant j'agn apress: 64.000 lire ant ël 1902 (con 107 viture fabricà); 91.000 lire dël 1903 (135 viture); 48.000 lire ant ël 1904 (268 viture). La ciambrea dël 1906[modìfica | modifiché la sorgiss]J'8 ëd mars dël 1906, la ciambrea dij sòcio a decid dë slarghé ël but ëd la sossietà a la fabricassion e al comersi ëd material feroviari e dij tranvaj, acessòri, angign për ël traspòrt, la navigassion e la reonàutica, e via fòrt. As decid ëdcò ëd liquidé la veja sossietà anònima e ëd fene na neuva, con capital ëd neuv milion ëd lire, dont ël 30% versà, dividù an 90.000 assion da 100 lire. Pì che un ters dël total a l'era ant le man ëd tre përson-e: l'agent ëd borsa Luigi Damevino (12.185), Ludovico Scarfiotti (10.000), Giovanni Agnelli (12.500). Ma scasi n'àutr ters, 29.850 assion, a l'era a nòm dl'anginié Attilio Bossi (miraco n'òm dla Banca Comersial Italian-a). Dël 1907 la fàbrica a l'ha 'n prim angrandiment, an contrà Chiabrera. La crisi dj'assion e l'ancesta[modìfica | modifiché la sorgiss]Ant ël 1907 na crisi ëd borsa a fa droché j'assion FIAT fin-a a 17 lire. Mirafior[modìfica | modifiché la sorgiss]Lë stabiliment ëd Mirafior a l'é stàit costruì a la fin dj'agn 1930, e për bomben ëd temp a l'ha arpresentà ël sìmbol dla produssion ëd viture dla FIAT. Viture[modìfica | modifiché la sorgiss]La prima vitura surtìa dal porton ëd cors Dante a l'era na 3 1/2 CV. La Fiat a l'ha fàit vàire viture; la manera pi còmoda për ësmonje a l'é la sucession ëd tute ste viture ant ël temp. A son dividùe për segment. Ch'as arciama ch'ant j'ani prima dla guèra dël quaranta a-i era pà ancora la concession dij segment, ch'a l'é nàita dòp. Le viture ëd col'época a son ëstàite partagià conforma a soa dimension e sò pressi. Segment A (Viture cite da sità)
Segment A monovolum (monovolum cite per la sità)
Segment B (viture compate per la sità)
Segment B monovolum (monovolum compate per la sità)
Segment C (berlin-e cite)
Segment C monovolum (monovolum normaj)
Segment C Sport (viture grande 'mè na vitura C, ma sportive)
Segment D (berlin-e normal per la famija)
Segment D monovolum (monovolum grande)
Segment E (berlin-e grande)
Segment F (berlin-e grande e elegante)
Segment G (berlin-e stragròsse e spatussante)
VDS e fòra-strà ëd tùit ij segment
World car vendùe ant ij mërcà extra-europengh
Aministrassion[modìfica | modifiché la sorgiss]La fàbrica, na sossietà për assion, a l'é ancora controlà d'la famija Agnelli. |
