Ferdinand Magelan

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Ferdinand Magelan

Ferdinand Magelan (an portughèis: Fernão de Magalhães; an spagneul: Fernando de Magallanes), nassù dël 1480, mòrt ai 27 d'avril dël 1521, a l'é stàit n'esplorador portughèis

A l'é stàit ël prim europengh a viagé ant l'Océan Passìfich, e ël prim a tenté ëd fé ël vir dël mond. Ël viagi ëd Magelan a l'avìa provà definitivament che la Tèra a l'é rionda.

A l'era nassù a Oporto an Portugal dël 1480 e a l'era intrà ant la marin-a portughèisa dël 1505. Përdù ël pòst ant la marin-a portughèisa, a l'é passà al sërvissi dël Re dë Spagna.

Partì ai 20 dë stèmber dël 1519 con sinch nav, ai 28 ëd novèmber dël 1520 a l'avià passà lë Strèit ëd Magelan con le tre nav ch'a-j ero restaje (un-a a l'avia disertà e l'àutra a l'avia afondà). Peui an tre meis a l'avìo travsà l'Océan Passìfich, e dël mars 1521 a l'era rivà a j'Ìsole Marian-e e a le Filipin-e. Ai 27 d'avril dël 1521 a l'é mòrt ant në scontr con j'abitant ëd le Filipin-e.

A la fin na sola nav a l'era riussì a torné an Portogal, la Victoria, ai 6 dë stèmber dël 1522, e a-i era viv mach pi 18 òm dij 234 ch'a j'ero partì.