| Nòm sientìfich: Jupiter
|
Sìmbol: 
|
|
|
| Categorìa: PIANETA
|
| Sènter orbital: SOL
|
Element orbitaj
|
11,86 agn
|
374,3 Ms
(milion ëd sëcond)
|
|
5,204 UA
|
778,6 Gm
(milion ëd km)
|
|
1,305°
sl'eclìtica
|
6,09°
sl'equator dël Sol
|
|
100,5°
....(longitùdin)....
|
|
0,0488
|
|
275,1°
|
|
| T= perìod . a= semi-grandass
|
| i= inclinassion . Ω= neu assendent
|
| e= ecentricità . ω= argoment dël perieli
|
Caraterìstiche fìsiche
| Diàmetro equatorial
|
142 984 km
|
| Sgnacament polar
|
0,0649
|
| Massa
|
1,899 x 1027 kg
|
| Densità
|
1,326 g/cm3
|
| Gravità
|
24,79 m/s2
|
| Perìod ëd rotassion
|
9,925 ore
= 35 730 s
|
| Inclinassion ëd l'ass
|
3,13°
|
| Pòlo Nòrd
|
17h52m (R.A.)
64,50° (D.)
|
| Albedo
|
0,52
|
Temperatura
dla surfassa
|
165 K = -108 °C
(livel: 1 bar)
|
| Pression
|
da 20 a 200 kPa
|
| Atmosfera
|
90% idrògen
10% elio
|
| Satélit
|
63 + anej ràir
|
|
 Confront tra la Tèra e Gieuv. |
Osservassion
| Magnitùdin
|
da -1,6 a -2,94
|
| Diàmetro angolar
|
da 29,8" a 50,1"
|
| Color
|
crema ciàir [1]
|
| Perìod sinòdich
|
390 di
|
|
Gieuv (dal latin IUPPITER, IOVIS) a l'é ël pì gròss pianeta dël sistema solar, col ch'a fa sinch për distansa dal Sol. A l'ha un diàmetro ch'a l'é pì che 11 vòlte ël diàmetro dla Tèra. Soa grandëssa e soa natura gaseusa a-j dan ël drit d'esse classificà coma gigant gaseus.
Ëd neuit a l'é belfé s-ciairé Gieuv ant ël cel: a-i é mach ël Sol, la Lun-a e Véner ch'a son pì lusent ëd chiel. Con un cit telescòpi as peulo vëdde 'dcò soe 4 lun-e pì gròsse: Io, Euròpa, Ganimé e Calist, che a son ciamà "satélit galilean" e a son ëstàit dëscoatà da Galilei dël 1609.
La giornà ëd Gieuv a dura 9,93 ore.
An sla surfassa dël pianeta, nen tant distant da l'equator giovian, as treuva la "gran macia rossa". Cola-lì a sarìa na përturbassion violenta, provocà dai vent bin fòrt ch'a-i é ant l'atmosfera dël gigant.
An rason ëd soa fòrta gravità, Gieuv a l'é colpì da le comëtte pi 'd soens che j'àutri pianeta.
Eut sonde a son ¨stàite mandà për esploré Gieuv.
Ant j'agn 1970, le mission Pioneer a l'han mandà andré le prime plance.
Pi tard, ij doi Voyager a l'han përmëttù ëd dëscoaté j'anej.
Galileo a l'é passà ansima a Gieuv dël 1995.
Për finì, dël 2007 New horizons a l'ha studià ij sò satélit.
|
|
.svg){kind=small}
