Vai al contenuto

Grafìa piemontèisa moderna

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Ël piemontèis a l'è stàit ëscrivù an vàire manere. Fin-a al 1930 ël problema dla manera dë scrive ël piemontèis a l'era soens arzolvù 'd fasson diferenta dai vàire scritor. Ant ël cors dël sècol ch'a fa XIX as peulo trovè tre scriture diferente:

Da coj agn as fa stra e a l'é acetà e adotà da la pì part ëd la comunità literaria la grafìa piemontèisa moderna (o grafìa dij Brandé), soagnà da Pinin Pacòt e Andrea Viglongo. La dàita d'achit ëd costa adossion general as peul fissesse ant ël 1930, cand Pacòt a premëtt në studi dla grafìa piemontèisa a l'edission completa dj'euvre d'Edoardo Ignazio Calvo.

Costa grafìa-sì, ch'a sërca ëd rëspeté j'etimologìe e le tradission gràfiche dël passà (e për sòn a l'é ëdcò ciamà grafìa stòrica), con chèiche cite modìfiche e precisassion rivà con ël passé dj'agn, a l'é cola che da antlora a l'é dovrà da scasi tuta la produssion literaria piemontèisa (lìber, giornaj e via fòrt) e a l'é mostrà ant ij cors ëd piemontèis ant le scòle.

Schema comparativ

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ambelessì-sota a-i é në specc ch'a smon le diferense anfra scriture stòriche dël piemontèis. Anfra paréntesi ij son ch'as deuvro, ma che ant la codìfica dla colòna a l'han gnun-a rapresentassion daspërlor.

Alfabet Fonétich Antërnassional (IPA) an italian (s'a-i son) an fransèis (s'a-i son) Sivaliè 'd Sant Albin Costantin Nigra dl'800, chèich vira anco' dovrà dij prim dël 1900 dì d'ancheuj
/o/ o o ô o o o ò
/u/ u ou o u ou ô[1] o
/y/ - u u ü u u u
/ø/ - eu ēū ö eu eu eu
/ə/ - (e) e̠ ë ë ë ë
/ŋ/ (n) (n) n̠ nh ñ ñ n-
  1. an gir quaich vira as treuva coma ö