Manuel de Falla

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Manuel de Falla

Manuel de Falla y Matheu a l'era nassù a Cádiz ai 23 ëd novèmber dël 1876 e a l'é mòrt a Alta Gracia, an Argentin-a ai 14 ëd novèmber dël 1946.
A l'é stàit un compositor ëspagneul.

Ant soe euvre për ghitara a nass la ghitara moderna clàssica, da già che sgond l'opinion dël midem de Falla cost a l'é lë strument ideal për qualsëssia tipo 'd mùsica.

Fin-a al 1922 soe composission a son ciamà "fransèise", nen ant ël sens nassionalìstich ëd la paròla, ma coma géner ëd mùsica. Costi géner a l'avìo coma model Claude Debussy, Isaac Albéniz e le composission ëd Maurice Ravel.
Ant l'agost dël 1920 Falla a l'ha arseivù l'arcesta dl'arvista Revue Musicale (guidà da Henry Prunières) dë scrive na composission për arcordé Debussy: Falla a l'ha componù "Piece de guitarre ècrit pour le tombeau de Debussy", realisà da Andrés Segovia e Miguel Llobet.

A l'ha scrivù vàire balèt për ël Ballets Russes ëd Sergej Diagjlev, grand impresari ëd cola época che a l'ha ciamà 'd travaj a Debussy, Ravel, Stravinskij, Satie, Milhaud, R. Strauss e Prokof'ev.

Dòp lë s-ciòp ëd la guèra sivila spagneula dël 1936 a l'é mudasse an Argentin-a, andoa a l'é restà fin-a a la mòrt.

Composission[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Tos ojillos negros (1902-1903, për vos e pianofòrt)
  • L'allegro de concierto (1903-1904, për pianofòrt)
  • La vida breve (1905, òpera)
  • Noches en los jardines de Espana (1909-1915, për piano e orchestra)
  • Siete canciones populares espanolas (1914)
  • El amor brujo (1915) (balèt)
  • El sombrero de tres picos (1919, balèt)
  • Fantasia bètica (1919, scrivùa për Arthur Rubinstein)
  • El retablo de maese Pedro (1919-1923, òpera për buratin)
  • Concerto (1923-26, për clavissin, fluta, oboè, clarinèt, violin, violonsel)
  • L'homenaje (1938) (suite ëd 4 tòch dedicà a Arbos, Pedrell, Debussy për ghitara, Dukas për pianofòrt)
  • Atlantide (òpera nen livrà)