Argentin-a

Da Wikipedia.
Artìcol prinsipal an lenga piemontèisa
Version an parlà locaj: Astësan Bielèis Canavzan Langhèt Lissandrin Monfrin Noarèis Valsesian Valsusin
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì
Argentin-a
Drapò dl'Argentin-a

La Repùblica Argentin-a a l'è 'n pais ëd l'América meridional.

La nassion[modìfica | modifiché la sorgiss]

Tacà a l'Argentin-a a-i sòn ël Brasil, l'Uruguay, ël Paraguay, la Bolivia e 'l Cile. A l'è na repùblica federal fàita 'd provinse. A l'è bagnà da l'océan Atlàntich. Le sità pì amportante a sòn la capital Buenos Aires, Rosario, Còrdoba, Santa Fe, San Miguel de Tucuman, Bahìa Blanca, Mendoza e La Plata.

Còrdoba, Argentin-a. La Gesia dij Capussin
Salta

Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]

La stòria dl'Argentin-a coma nassion popolà da europengh as anandia dël 1502, còn soa dëscoerta faita da Amerigo Vespucci. Dël 1776 a l'era un viceream ëd la Spagna, ciamà Rìo de la Plata. Dël 25 ëd magg dël 1810 la colònia a l'é arvirasse contra a la Spagna e dël 9 ëd luj dël 1816 a l'era staita proclamà l'andipendensa.

Organisassion polìtica[modìfica | modifiché la sorgiss]

L'Argentin-a a l'é na repùblica federal.
Ël President dla Repùblica a l'é Alberto Fernández (dal 2019).

J'argentin[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël pais a conta 40.482.000 abitant.
Ël 25,6% ëd la popolassion a l'ha men che 15 agn; ël 10,6% pì che 65 agn. La speransa ëd vita a l'é dë 76,6 agn.

J'argentin a son an magioransa ëd rèis europenga.
Antra le component étniche prinsipaj a-i son

  • Italian (35%)
  • Spagneuj (24%)
  • Tedesch
  • Fransèis
  • Anglèis
  • Slav
  • Irlandèis
  • Ebréo
  • Polonèis
  • Armen
  • Basch
Drapò dla provincia 'd Còrdoba

Argentin-a piemontèisa[modìfica | modifiché la sorgiss]

An Argentin-a a-i son anviron a 4 milion ëd piemontèis. La sità 'd San Francisco, an provincia 'd Còrdoba, a l'è staita nominà capital ëd la Pampa Gringa, la Pampa Piemontèisa. Mémoria tangibil dl'emigrassion piemonteisa an costa tera a son le capele stranomà Gesiòte chacarere.

Gesiòta chacarera de San Chiaffredo de Crissolo, Estación Luxardo, Córdoba, Argentina
Vàire pais e sità argentin-e a son gemelà con borgh e sità dël Piemont. A Mendoza j'imigrà piemontèis a l'han ëmnà la coltivassion ëd la vigna.

Al vësco e cardinal ëd Buenos Aires, Jorge Mario Bergoglio a l'è piemontèis, originari dla frassion d'Ast ëd Portacomè Stassion.

Provinse[modìfica | modifiché la sorgiss]

Conomìa[modìfica | modifiché la sorgiss]

L'Argentin-a a fa part dël Mercosur.