Océan Atlàntich

Da Wikipedia.
Drapò piemontèis.png Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Ocean Atlàntich.png

L'Océan Atlàntich, con 'na surfassa ëd 106 450 000 km², a l'é lë scond océan pì grand ëd la Tèra.
A òcupa un bassin a forma d'S ch'a së spantia an diression nòrd-sud.
As peul fé distinsion antra Océan Atlàntich Setentrional e Océan Atlàntich Meridional, a sconda dl'emisferi ch'as consìdera.
A òvest l'océan a l'é delimità da l'América, a est da Euròpa e Àfrica, bele che ël Mar Mediterani e ël Mar Nèir, ch'a son mar intern ëd l'océan, a bagno ëdcò l'Asia. A l'é colegà a nòrd con l'Océan Àrtich e a sud con l'Océan Antàrtich. Ël Passagi ëd Drake (tra Antàrtid e Cap Horn an Cile) a lo colega naturalment a l'Océan Passìfich a sud, ma a i-é ëdcò ël Canal ëd Panamà, ch'a constituiss un colegament artifissial. As colega con l'Océan Indian a sud dël Cap ëd Bon-a Speransa, la ponta meridional ëd l'Àfrica, ma a-i é ëdcò ël Canal ëd Suez, ch'a constituiss un colegament artifissial.

Formassion dl'Océan

Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]

L'Atlàntich a l'é formasse 150 milion d'agn fa, da la s-ciapura dël supercontinent Pangea. Da alora fin-a ancheuj a l'é sèmper espandusse: minca ann l'América a së slontan-a da Euròpa e Àfrica ëd chèich centim. A provoché costa espansion a l'é la Dorsal Media Atlàntica, ch'a traversa tut l'océan da nòrd a sud e ch'a l'é na caden-a ëd montagne an continua formassion. Le neuve porsion ëd tèra ch'as formo a posso vers l'estern le ròcie dël fondal oceànich e a fan sì che ij continent as separo viaman ëd pì.

L'Océan Atlàntich vist da l'Irlanda

Davzin ai continent ël fond dël mar a l'é anfongà vers ël bass sota le piataforme continentaj, an favorend la formassion d'ìsole vulcàniche.

Ij Sinch Océan
LocationSouthernOcean.png
Océan Antàrtich
LocationArcticOcean.png
Océan Àrtich
LocationAtlanticOcean.png
Océan Atlàntich
LocationIndianOcean.png
Océan Indian
Location of the Pacific Ocean.png
Océan Passìfich