Brasil

Da Wikipedia.
Artìcol prinsipal an lenga piemontèisa
Version an parlà locaj: Astësan Bielèis Canavzan Langhèt Lissandrin Monfrin Noarèis Valsesian Valsusin
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì
Drapò dël Brasil
Drapò dël Brasil

Ël Brasil a l'é na repùblica federal e pressidensial ëd l'América meridional.

La nassion[modìfica | modifiché la sorgiss]

La nassion a l'ha 180 milion d'abitant e n'àrea d'8.514.876 kmq. La capital a l'è Brasilia.

Tacà al Brasil a-i son la Colombia, ël Venessuela, la Gujan-a, ël Suriname, la Gujan-a Fransèisa, l'Uruguay, l'Argentin-a, 'l Paraguay, la Bolivia e 'l Perù. A l'é bagnà da l'océan Atlàntich.

A l'é fàit da 26 ëstat federaj e un distret federal. Sò nòm a riva da col ëd na pianta: ël pau brasil (Caesalpinia echinata).

Ij brasilian[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël Brasil a l'è abità da 180 milion ëd përson-e. La mità dj'abitant a l'é originaria dl'Euròpa, j'àutri a sòn mòro, metiss, asiàtich (Giaponèis, Cinèis, Corean) e Indian d'América (Indios an Spagneul e Portughèis). Al 20% ëd la popolassion a l'é d'orìgin italian-a, an gran part dal Véneto, dël Trentin e dal Friul.

Etnìe[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Ant ël nòrd-est ij brasilian a son metiss e néir.
  • Ant ël nòrd la gran part dj'abitant a l'è metissa ò india.
  • Ant ël sud a son ëd dissendensa europenga.

J'indian d'América a son 700.000 e a stan ant le foreste dl'Amassònia.

Religion[modìfica | modifiché la sorgiss]

Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]

Dal 1964 al 1985 a-i é staje na ditatura militar. Dël 1985 a l'é tornaje la democrassìa.
La constitussion a l'é dël 1988.

Conomìa[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël Brasil a fa part dël Mercosur. La moneda a l'é ël real.
A la fin dël 2012, l'anflassion a l'era dël 5,3% e la disocupassion sota al 6%.

Ël Brasil a l'ha ël sest prodot anterior ëspòrch dël mond (col ch'a fa stantun për abitant). A l'é ël ters esportator agrìcol mondial e ël prim produtor ëd cafè, polastr, giuss ëd portugal, carn ëd beu. Cheidun-e ëd soe amprèise, tanme Petrobras o Vale, a son dij gigant mondiaj.

Sità[modìfica | modifiché la sorgiss]

Le sità amportanti a resto:

Organisassion polìtica[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël president a l'é Jair Bolsonaro (dal 1m ëd gené 2019).

Stat federaj[modìfica | modifiché la sorgiss]

Anliure esterne[modìfica | modifiché la sorgiss]