Menton

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Menton (Mentan an mentonasch, Menton an fransèis) a l'é na località fransèisa ëd 27300 abitant, postà ant ël dipartiment ëd j'Alp Marìtime, ant la region ëd Provensa-Alp-Còsta Asura, a est ëd Nissa Marìtima.

La comun-a a l'ha arseivù l'arconossiment ëd Sità e pais d'art e dë stòria.

Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]

La presensa uman-a a l'é atestà dal paleolìtich superior.

Menton a l'é stàit fondà dël sécol ch'a fa XIII. Dël 1346 a l'é dventà propietà dij Grimaldi ëd Mònaco. Dël 1865 Menton a l'é passà a la Fransa.
Dël 1940 a l'é ocupà da j'italian.

Atività econòmiche[modìfica | modifiché la sorgiss]

Lë 70% dij limon coltivà an Fransa a ven-o da Menton.

Leu d'anteresse[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ij giardin[modìfica | modifiché la sorgiss]

Giardin Crësta dla Madòna[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ës giardin an pendensa a l'é stàit creà antra 'l 1924 e ël 1939 da Lawrence Johnston. Durant la sconda guèra mondial a l'era andàit an malora e për vintequatr agn a l'é restà bandonà; peui jë vzin a l'han salvalo da la speculassion imobiliar.
Dal 1990 a l'é classificà tanme monument ëstòrich.

Giardin ëd Val Rameh[modìfica | modifiché la sorgiss]

A l'é stàit creà dël 1905 dantorn a Vila Val Rameh da Percy Racliff. A conten pì che set-sent ëspece vegetaj ëd proveniensa d'Australia, Asia e Mérica. An giugn e luj a pija dij color fiamengh.

Giardin Biovès[modìfica | modifiché la sorgiss]

Giardin ëd vila con palme, portugaj, limon e fior, archincà con ëd fontan-e e dë statue, dont na Dea con fruta d'òr ëd Volti.
La vista a së spantia an sle montagne dl'entrotèra.

Olivera dël Pian[modìfica | modifiché la sorgiss]

A conten pì 'd sinch-sent uliv.

  • Giardin Fontana Rosa
  • Giardin ëd Maria Serena

Eveniment e manifestassion[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Festa dël limon, tre sman-e a fërvé, dantorn a màrtes grass; durant la festa as ten ël Salon dj'orchidee
  • Festival ëd mùsica da stansia, consert an sël sagrà dla basìlica ëd San Michel, la prima quindzen-a d'ost

Ij mërcà[modìfica | modifiché la sorgiss]

A-i é 'l mërcà tute le matin: mërcà coatà an riva ëd Monléon e mërcà dël Careï an àut dij giardin Biovès, sota 'l pont dla ferovìa.