Nissa Marìtima

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Nissa Marìtima        Stat: Fransa Nòm 'n italian: Nizza Coordinà: Latitudin: 43° 41′ 45′′ N Longitudin: 7° 16′ 17′′ E Autëssa: 0–520 m s.l.m. Surfassa: 71,92 km² Abitant: 342.295 (2013) Comun dj'anviron: Aspremont, Cantaron, Colomars, Èze, Falicon, Gattières, La Gaude, Saint-André-de-la-Roche, Saint-Jeannet, Saint-Laurent-du-Var, Tourrette-Levens, La Trinité, Villefranche-sur-Mer CAP: 06000, 06200, 06100, 06300 Prefiss tel.: 493 Figura:Nice OSM 01.png, Nice OSM 02.png Sit istitussional Nissa Marìtima (Nissa an dialèt nissard, Niça an provensal, Nice an fransèis), a l'é la quinta sità dla Fransa për popolassion e a conta 346.900 abitant. As treuva ant la region Provensa-Alp-Còsta Asura e a l'é 'l capleugh dël dipartiment dj'Alp Marìtime. Ant la tradission piemontèisa soèns a l'é ciamà Nissa dël Mar për fé diferensa con Nissa dla Paja. A l'é na stassion balnear. Geografìa Figura:Nice1 map.png Nissa a l'é un dij bisó dl'arnomà Còsta Asura. As treuva a l'estremità sud-oriental dla Fransa, mach 30 km dal confin con l'Italia, a 211 chilòmeter da Marsèja. Ël torent dël Paillon a partagia Nissa Marìtima an doi: a òvest la part moderna, a est la sità veja. Clima A Nissa Marìtima a pieuv an media 86 di a l'ann. Stòria Andoa che adess a-i é Nissa, a-i son ëstaje na sitadela ligurin-a e un pòst ëd comersi dij grech ëd Marsèja (Nikaia). Ij roman a së stabilisso dël I sécol aGC ant ël vilage ëd Cemenelum, ch'a dventa ël capleugh ëd j'Alp Marìtime; dël II sécol as conto 20.000 abitant. Dël 1246 a l'é antëgrà a la Provensa. La dominassion dij Savòja Dal sécol ch'a fa XIV Nissa Marìtima a l'é stàita sota la sgnorìa dij Savòja: dij 28 dë stèmber 1388, con strument arnovà quatr agn apress, la sità a l'é sotmetusse ëd fasson volontaria a Medeo VII, ël Cont Ross. A l'é passà ëd fasson ofissial al duca 'd Savòja dël 1419. Dël 1543 Nissa a l'é assedià dai fransèis, alià dij turch. La difèisa guidà da Catherine Ségurane a fòrsa j'atacant a gavé l'assedi. Carl Emanuel III a l'ha ordinà ëd fossairé ël pòrt dël 1750 (dij travaj d'angrandiment a saran fàit ant ël sécol ch'a fa XIX). La sità a l'é restà ai Savòja fin-a al 1860, gavà vintedoi agn ëd dominassion fransèisa, dal 1792 al 1814. Dël 1793, sota la Convension, Nissa Marìtima e sò entrotèra a dvento ël dipartiment ëd j'Alp Marìtime. Al droché dl'Amper, dël 1814, ël re 'd Sardëgna a j'arcupera con ël tratà ëd Paris. Dël midem ann a l'é stàit arpristinà ël privilegi dël pòrt lìber, sorgiss ëd benesse dla sità. Dël 1821 a l'ha trovaje arpar Vitòrio Emanuel I, ch'a l'avìa abdicà. Ël passage a la Fransa Ai 24 ëd mars 1860 a l'é stàit sot-signà ël tratà ëd Turin antra Napoleon III e ël re 'd Sardëgna Vitòrio Emanuel II ch'a na trasferìa la sovranità a la Fransa. Ël plebissit a dà 'me arzultà 25743 é e 260 nò. Ël passage a l'é vnùit ai 14 ëd giugn, cand ël comissari sabàud Pirinoli a l'ha trasferì ij sò podèj a col fransèis Pietri. Ai 12 dë Stèmber l'imperator e l'imperatris Genia a arsèivo dal sìndich ëd Nissa le ciav dla sità, an cola che al di d'ancheuj a l'é piassa Garibaldi. A l'época la sità a contava 40.000 abitant. Ël carneval La tradission dël carneval ëd Nissa Marìtima a l'é già massionà dël 1294 durant ël passage dël cont ëd Provensa, Carl II. Apress na longa anterussion durant l'Arvolussion e l'Amper, na prima sfilà ëd cher a l'é tnusse dël 1830 për selebré l'artorn al regn ëd Sardëgna. La forma moderna dël carneval a armonta al 1873. Al di d'ancheuj ël carneval ëd Nissa a tira tuti j'agn pì d'un milion dë spetador. Soa Maestà ël Carneval a fa soa intrada apopré tre sman-e prima 'd màrtes grass. Soa plancia a l'é peui brusà. Jë spitàcoj a comprendo feu d'artifissi, bataje ëd fior e ëd coriàndoj. Flower Parade Galuparìe La salada nissarda Leu d'anteresse Catedral ëd Santa Riparà Cesa ëd San Fransesch ëd Pàula Cesa ëd San Bartromé Cesa ëd Santa Gioana d'Arch Catedral ortodòssa russa ëd San Nicòla Parch Phoenix Musé Musé Marc Chagall Musé Matisse Musé d'art moderna e d'art contemporania Musé dle bele art Jules Chéret Musé d'art candia Anatole Jakovsky Musé dj'art asiàtiche Musé dë stòria natural Musé archeològich Musé ëd Terra Amata Manifestassion Festin dij cougourdons (cosse sëcche e piturà), a la fin ëd mars Festa dij maj, tute le dumìniche ëd maj Festa dël mar e ëd san Pé, a la fin ëd giugn Nice Jazz Festival, la sconda quindzen-a ëd luj Festa ëd san Bartromé, a l'ancamin dë stèmber Ant le feste ëd Natal as fa ël presepi vivent Mërcà Tute le matin, gavà ël lùn-es, a-i é ël mërcà dël pess an piassa San Fransesch. Tuti ij di, gavà ël lun-es, mërcà dle fior, dla fruta e dla vërdura an cors Saleya. Aministrassion La Promenade des Anglais Ël sìndich a l'é Christian Estrosi (UMP, dal 2008). Sità binele Nissa a l’é binelà con: Coni, Italia Dànsica Polònia Edimborgh, Regn Unì Hangzhou, Cin-a Laval, Canadà Maiorca, Spagna Miami, Stat Unì d'América Norimberga, Gërmania Salonich, Grecia Santa Cruz de Tenerife, Spagna San Peroborgh, Federassion Russa Yalta, Ucrain-a Anliure esterne Sit istitussional Arferiment

Aiuto per la lettura Ayuda para la lectura Help for Reading Rintré ant la Piòla Contaté j'Aministrator Lìber për Amprende Coression ortogràfica Tastadura piemontèisa Portaj e Proget Agiut pr'ij Contributor Travajòt sempi