Rivolussion cuban-a

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Rivolussion cuban-a a l'é n'espression ch'as deuvra për dì dla sequensa d'eveniment rivaje a Cuba antra ël 1953 e ël 1959, quand ël govern cuban, mnà dal ditador Fulgencio Batista a l'é drocà dla part dël "Moviment 26 ëd luj" mnà dal rivolussionari Fidel Castro e Cuba a l'é stàita trasformà an un pais sossialista.

Lë s-ciòp ëd la rivolussion[modìfica | modifiché la sorgiss]

Fidel Castro, Huber Matos e Camilo Cienfuegos a L'Avan-a

Dël 1952, con un colp dë stat, le forse mnà dal general Fulgencio Batista a l'an renversà ël govern legitim ëd Carlos Prío Socarrás. Fidel Castro, un giovo avocà, a denonsia costa violassion adnans a la Cort costitussional cuban-a ma la denonsiassion a ven ignorà. Poch temp apress Castro a passa a l'assion militar an tacand 'na caserma dl'armà cuban-a ma l'assion a va mal con motobin mòrt e autri, dont Fidel Castro, a son arestà e torturà. Apress soa liberassion dël magg 1955, Castro, con l'agiut ëd Ernesto Che Guevara e ëd so frel Raul Castro, a organisa un moviment rivolussionari pi grand, popolar e organisà. Na guèra civil a comensa a Cuba ch'a dura squasi quatr agn. Ël govern ëd Fulgencio Batista, malgrè l'apogg djë Stat Unì, a përd rapidament l'apògg dël pòpol e ël ditador a scapa ant un stat forësté. Parèj ël govern a dròca dël 1959. Un neuv Govern d'ispirassion comunista a ven nominà che a proclamerà la fondassion dël neuv stàt sossialita cuban.