Sambuch
 |
Vos an lenga piemontèisa |
| Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
|
Sambuch (Sambuco an italian; Lou Sambuc an ossitan) a l’é un comun ëd 102 abitant dla provincia ëd Coni, ant l'àuta Val dë Stura. La comun-a a l'ha na surfassa motobin estèisa (47 km²). L'àrea urban-a as dësvlupa ansima a tre livej: ant la part àota Sambuch (consèntrich) andova, an sla contrà prinsipal "Umbert I", as treuvo squasi tuti ij servissi prinsipaj; ant la part mesan-a Clàusio andova as treuva ël Cioché Cìvich ëd San Bartromé; ant la part bassa Vilëtta andova a l'é dësvlupà l'anlevament con davzin-a l’àrea dle casermëtte (51.000 m2 con 16 edifissi dovrà fin a j'agn 1980). Etimologìa[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël nòm dla comun as pensa ch'a ven-a probabilment da l'omònima pianta ch'a l'é presenta an coste zòne ma 'dcò da la sambuca, n'antica arpa triangolar dovrà an sirimònie religiose. Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]Le prime abitassion ant la zòna ëd Sambuch a j'ero situà ai pé dij mont Bersajo e Nebios. Ant un second temp cost’àrea a l'é apartenùa ai domini dle vàire casà ëd Piemont coma Angiò, Savòja e ai Marchèis ëd Salusse. Ant j'ani ‘20 Sambuch a l'é dësvlupasse sota ël profil edilissi ant ël setor militar. A l'é costruisse l'àrea dle caserme (16 struture ansima 15.000 m2) e chèich edifissi andrinta ël pais. Dzora al pais a l'é stàita costrùia la "Galarìa Comand", na galarìa andrinta la montagna con na rampa interna ëd passagi e un pont d'osservassion ant la montagna. Economìa[modìfica | modifiché la sorgiss]Mersì al grand teritòri e a l'assensa d'industrie e similar, l'atività prinsipal a l'é l'agricoltura, specialment l'anlevament ëd vache e fèje, an particolar dla Fèja Sambucan-a, rassa tìpica dla Val. Un ròl important a lo coata 'dcò ël torism mersì al patrimòni naturalìstich e ambiental e al bon nùmer dë struture d'acujensa an pais. Coltura[modìfica | modifiché la sorgiss]Area Minoransa Lenguistica Ossitana Comun-a Fiorìa[modìfica | modifiché la sorgiss]Sambuch a l'a otnù për ël 2009 la 4a Fior (màssim arconossiment) al Concors Nassional Comun-e Fiorìe, prim fra le cit comun-e, a dimostrassion dël soen dël Pais. Ëdcò ant ël 2010 la Comun-a ëd Sambuch a l'a otnù ël màssim arconossiment ëd la 4a Fior, otnù mach da 26 comun-e an tuta Italia. Gesie[modìfica | modifiché la sorgiss]
La gesia prinsipal a l'è dedicà a Santa Marìa. Situà ansima a në spron rocos, a armonta al sécol ch'a fa XVI e a l'é an stil baròch.
A l'é na capela romànica dedicà al patron San Giulian, as treuva ant ël mes dël simiteri e a armonta al sécol ch'a fa XII. Le monòfore an pera ëd tov a son la caraterìstica prinsipal dl'edifissi religios. Le gesie dle frassion[modìfica | modifiché la sorgiss]Ant la frassion Morion a l'é presenta la capela ëd San Lorens e ant la frassion Chiardolëtta cola ëd Sant'Ana. Edifissi d'anteresse[modìfica | modifiché la sorgiss]Ant la frassion Clàusio as treuva ël cioché ëd San Bartromé costruì ant la metà dël 1500 an posission ëd contròl ëd tuta la val. Associassion[modìfica | modifiché la sorgiss]A Sambuch a-i é la Pro Loco ch'a organisa le manifestassion ricreative e culturaj dël pais Sambuch a fa dcò part ëd :
Prodot tìpich[modìfica | modifiché la sorgiss]
Aministrassion[modìfica | modifiché la sorgiss]A j'elession aministrative dij 27 e 28 magg 2007 j'abitant ëd Sambuch a l'an decidù an massa ëd nen andé a voté për ël sìndich, për protesta contra le dimission ëd col ëd prima ch'a l'avìa dagià fàit doi mandà consecutiv. Mach 5 eletor dij 127 totaj a son andàit a voté fasend registré na vitòria ëd Massimo Calleri (No Euro) për 4 vot a 1 creand n'arsonansa mediàtica an tuta Italia. |
