Umbert II, cont ëd Savòja

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.


Umbert II a l'é stàit ël sest cont ëd ca Savòja, fieul ëd Medeo II e Gioana ëd Gënevra; a l'era nassù a San Gioann ëd Morian-a. A l'é stàit cont ëd Morian-a-Savòja dal 1080 anviron al 1103, marchèis ëd Turin dal 1091 al 1103.
A l'era dit ël Rinforsà.

Pòch apress la mòrt ëd soa mare-granda Adelàide, dël 1091, Umbert an ardita ël tìtol e a manten ël contròl dla contà ëd Savòja. A l'é vnù an Piemont për fortì ij sò drit an sla region, ma a l'ha nen riussije dagià che a-i ero vàire pretendent, parent ëd branche lateraj, a la sucession marchional e a la spartission dle vàire contà dla marca turinèisa. An efet, la marca ëd Turin a së s-ciapa an vàire tòch 'me conseguensa dla polìtica dl'amperador Enrich IV, ch'a veul ëstrompé ël dësvlup ëd le grande famije feodaj. Dla marca turinèisa a Umbert II a-j resto mach la comba dla Dòira e la comba dël Monsnis, ma a conferma soa dominassion an Tarantasia e an sl'àuta comba dl'Isère e a manten dle comunicassion costante coj sò possediment dël Rhône e dla Val d'Osta.

Pasiasse la sitoassion, Umbert a së stabiliss a Susa e as proclama cont (ëd Savòja) e marchèis (ëd Turin) ma, për prudensa, da Turin as ten leugn. Cand Urban II a ancamin-a a sosten-e la crosià, Umbert a l'é tra ij protagonista dl'adunansa ëd Clermont, anté ch'as decid la partensa për la Tèra Santa (ma chiel a-i andrà pà). Mnassà dal cont d'Albon e dal marchèis ëd Savon-a - nen content che Umbert a fussa tornà a buté sò nas ant j'afé ëd Piemont - dël 1098 a strenz n'aliansa, assè gravosa, con la comun-a d'Ast e sòn a basta a pasié ij doi. A l'é ëdcò stàit bon a strenze dle liure con vàire feodatari piemontèis.

Marià con Gisela ëd Borgògna (fija ëd Gulielm II), Umbert a l'ha avù set masnà: Medeo (ch'a-j suced); Guliem vësco ëd Liège; Rinàod prevòst ëd San Morissi d'Agàon; Umbert; Adelàide (mòrta dël 1154) ch'a maria an prime nòsse Luis VI ël Gròss re 'd Fransa e, mortie chiel-sì, Maté ëd Montmorency; Goid abà ëd Namur e Agnès (mòrta dël 1127), ch'a maria Arcibald VI, duca ëd Borgògna.

Umbert a tnisìa ëdcò na corëspondensa con Anselm d'Osta, dont a l'era amparentà.
A l'ha fondà l'abassìa ëd Rivàuta e vàire d'àutri monasté.

A l'é mòrt a Moûtiers, an Tarantasia, ai 19 d'otóber dël 1103.