Vai al contenuto

Volped

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.


Volped
Stat:

Italia

Region:

Piemont

Provincia: Provincia ëd Lissandria
Nòm 'n italian: Volpedo
Coordinà: Latitudin: 44° 53′ 19.2′′ N
Longitudin: 8° 58′ 58.4′′ E

Mostra an sla carta
Autëssa: 182 m s.l.m.
Surfassa: 10,48 km²
Abitant: 1.206 (2017)
Comun dj'anviron: Ël Casal Nosé, Godiasco Salice Terme (PV), Monlià, Montmarsen, Posseu 'd Greupo, Volpièj
CAP: 15059
Prefiss tel.: 0131
Còdes ÌSTAT: 006188
Còdes fiscal: M120 
Sant protetor: san Gioann evangelista 
Festa dël borgh: 27 dë dzèmber 
Comune
Posission dël comun an Piemont


Sit istitussional

Volped (Volpedo an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 1.206 abitant [1], ant la provinsa ëd Lissandria.

As treuva an sla còsta oriental ëd la val dël torent Cròu, ant la region dij Còj Tortonèis ch'a fan part dël pre-Apenin lìgur-piemontèis.

La piev romanica 'd San Pè
Ël topònim ëd Volped a l'é atestà ant l'àuta Età 'd Mès tanme Vicus Piculus, Vicus Peculus, Vicus Pecudis, Vipegulus, ch'a vorìa indiché 'n cit vilagi ëd bërgé 'd fèje. Ant ël pais a s'alvava la Piev ëd San Pé, che ant ën document dël 965 a l'é descrivùa tanme la piev prinsipal ëd la val dël Cròu, dont a dipendìo àutre piev minor ëd j'anviron. Sempre a l'época medieval a armonta 'l castrum, ël vilagi fortifià da muraje che ancora ancheuj a òcupa l'area sentral dël pais. Volped a fasìa part dël Contà 'd Torton-a: ant un document dël 971 ël cont Obert a don-a chèich possediment dël pais ai monio 'd Cluny.
L'intern ëd la piev
Ij drit feodaj pì antich a mostro na dipendensa dai marchèis obertengh ëd Gavi, e a ven-o peui cedù a jë sgnor ëd Montmarsen. Dël 1155 Volped a presta agiut a la sità 'd Torton-a, butà sota assedi da Federich I Barbarossa. Dël Tërzent, ël Contà 'd Torton-a a finiss ant l'area d'influensa dël Ducà 'd Milan dij Viscont. Ai 9 ëd novèmber 1412 Flip Maria Viscont a conced an feod ël pais al tortonèis Perin Càmeri, General djë Stat Militar dl'Oltrapò, ch'a l'avìa servilo an guèra. A la mòrt dël Càmeri dël 1426, ël feod a l'é lassà an ardità a la Fàbrica dël Dòm ëd Milan. Costa apartenensa, ch'a së slongherà fin al Setsent, a porta vàire benefissi al pais përché a l'é dispensà da la tassasion normal ëd j'àutr pais. Un bass-riliev gòtich ancheuj conservà ant l'intrada dël Palass Munissipal a mostra l'at ëd donassion ëd Volped a la Madòna da part ëd Perin Càmeri. Le contèise con ij pais d'avzin, comensà a l'época dij guelf e dij ghiblin, a porto a vàire darmagi: a l'inissi dël Sinchsent un conflit con Monlià, an sla riva opòsta dël Cròu, a fa sì che le muraje dël borgh vèj a ven-o abatùe e a saran arcostruìe mach a la fin dël sécol.
Le muraje dël borgh vèj

Dël Setsent ël pais a passa sota la protession dël re Carl Emanuel III ëd Savòja. Ël pais a ven anfeodà a la famija Guidbòu Cavalchin e peui ai Malaspin-a. D'apress a la fin dla dominassion fransèisa dl'Imperi 'd Napoleon Bon-a-part, Volped a intra definitivament ant ël Regn ëd Sardëgna, ant la Divison (peui Provinsa) ëd Lissandria, ant la Provinsa (peui Sircondari) ëd Torton-a e a cap d'ën Mandament. Dël 1927 ij comun ëd Bërsòu, Monlià e Volpièj a ven-o ancorporà a col ëd Volped ma a oten-o torna soa indipendensa aministrativa dël 1948.

  • Giuseppe Pellizza (1868-1907), pitor, nassù e mòrt a Volped.
    Ël Quart Ëstat ëd Giuseppe Pellizza, arpresentà ant l'omònima piassa dël pais

Ël sìndich a l'é Giancarlo Caldone (da l'08/06/2009, scond mandà dal 27/05/2014).

Anliure esterne

[modìfica | modifiché la sorgiss]
  1. Sorgiss: ISTAT - Bilansi demogràfich al 01/01/2017 [1].


Panorama