Zino Zini

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Scritor e filòsof.
Zino Zini a l'é nassù a Firense ai 15 dë dzèmber dël 1868 da Gaetano Zini, modenèis, e Penelope Angeloni, perugin-a; a l'era novod ëd Luigi Zini, senator, stòrich, litrà e scritor polìtich ëd prinsipi liberaj e neoghiblin che, dël mars 1848, arvirasse la sità contra ël goern dël duca, a l'avìa pijà la caria ëd segretari general dël goern provisòri ëd Mòdena.
Për ël travaj ëd sò pare, sot-prefet, Zini a l'ha passà j'agn da masnà e da adolessent an vàire cite sità 'd provinsa. Séghit al tramud definitiv ëd soa famija a Turin dl'oteugn 1885, ant ël capleugh piemontèis a fa ël licéo e l'università, an laureandse an drit (1891), litre (1893), filosofìa (1898). A Turin as gropa a cola partìa d'anteletuaj formasse dla dariera desen-a d'agn dl'Eut-sent.

Anlev d'Arturo Graf, a l'é stàit amis ëd Gustavo Balsamo Crivelli, Gioele Solari, Annibale Pastore, e a pijava part a le discussion corente: darwinism, marxism, sossiologìa spencerian-a, antropologìa criminal. A partissipava a le ciambree sossiològiche mnà dal filòsof dël drit Giuseppe Carle e a 'd lession ëd Salvatore Cognetti De Martiis an sël sossialism contemporani. A l'era dzortut atirà da le lession ëd Cesare Lombroso, che Zini a considerava n'òm original, ma dont pì tard a arconossrà la mancansa ëd rigor sientìfich.

A l'ha publicà arserche e recension ëd filosofìa e literatura, a fasìa ëd tradussion da vàire lenghe e a l'ha soagnà l'edission ëd test clàssich ëd pedagogìa e filosofìa.

A l'ha mostrà ant ij licéo Cavour e D'Asèj e dël 1903 a l'ha otnù ël lìber ansegnament an filosofìa moral, esercità sensa anterussion fin-a al 1934-35; ant ël cors dël 1911-1916 antra ij sò anlev a-i era Antonio Gramsci.

Dal 1906 al 1919 a l'é stàit consijé sossialista a la comun-a ëd Turin, ma a partissipava pòch a l'atività dla session ëd partì. A l'ha colaborà con costansa a vàire giornaj: Il Grido del Popolo, Ël Pòpol, La Stampa, L'Avanti!, Ordine Nuovo.

Vàire soe armarche filosòfiche e polìtiche as treuvo an sò diari, ch'a l'ha tnù dal 1894 a soa mòrt, rivà a j'11 d'ost dël 1937 a Polon. A l'avìa na fija ch'as ciamava Marisa.

Euvre prinsipaj

Proprietà individuale o proprietà collettiva? (1898);
Il pentimento e la morale ascetica (1902);
Giustizia. Storia d'una idea (1907);
La morale al bivio (1914);
La doppia maschera dell'universo. Filosofia del tempo e dello spazio (1914);
Il congresso dei morti (1921).