La Wikipedia a l'é la pì granda enciclopedìa dël mond an sla Ragnà, e costa-sì a l'é soa edission an piemontèis.
Chi ch'a veul consulté dël material a peul sërchelo con la fonsion d'arserca ch'a resta an àut a drita opurament dovré la lista dij contnù për categorìe ambelessì-dzora.
Coma tute j'edission dla wiki, ëdcò costa a l'é fàita dal travaj
d'académich, student e d'àutra gent, tuti volontari ch'a travajo ansema për feje servissi a la comunità dij parlant ëd na lenga.
Un travaj dont na part a peul esse soa!
Minca përson-a a l'ha sò setor ëd competensa, na materia andoa ch'a peul giuteje a la gent a amprende, butand a disposission ëd tuti soa conossensa.
Conossensa ch'a peul ëvnì da na specialisassion dë studi,
da n'esperiensa ëd travaj opura bele mach da 'n passatemp.
Tuti a peulo e a devo nen mach pijé, ma dcò travajé për j'àutri. Donca pijomla da dësgagià. A l'é franch normal che un a sia miraco nen vàire sigur ëd soa grafìa e gramàtica, ma sòn a l'é pro nen un grand sagrin. Ël material a l'é controlà, la grafìa cand a venta rangela i la rangioma, ma j'informassion antant a resto e a-j servo a tuti, dzortut ai cit.
Chi ch'a l'é neuv ambelessì a peul registresse coma utent e fesse soa pàgina utent, për pijé l'andi a scrive e modifiché ëd test. Lë stranòm che un as sern a peul esse an piemontèis, a-i é pa damanca 'd
dovré ij caràter dl'anglèis. Vardand la Piòla dël Pautass as peulo trovesse ëd neuve ansima al proget, ëd pàgine d'agiut e dë spiegon técnich dzora a coma ch'a sia pì belfé travajé.
A-i é 'dcò un Wiktionary an lenga piemontèisa ch'a fa ij sò prim pass e a conten già pi 'd 1000 vocàboj an lenga piemontèisa!
Galileo Galilei, soèns ciamà mach con sò nòm Galileo, a l'era un matemàtich, fìsich e astrònom, dont ël travaj a l'é stàit amportant ëdcò për la stòria dla filosofìa.
La famija
Galilei a l'era nassù a Pisa ël 15 ëd fërvé dël 1564 an na famija nòbil ma ampoverìa.
A l'era fieul ëd Vincenzo, mùsich e teòrich musical fiorentin ch'a l'avìa ëdcò na preparassion matemàtica, e ëd Giula Ammannati.
Për dle dificoltà finansiarie, monsù Vincenzo a l'avìa dovù duverté n'atività comersial, tramudand da Firense a Pisa; la famija a l'é peui tornà a Firense dël 1574.
La formassion
A Firense Galilei a l'ha arseivù soa prima educassion ëd tipo umanìstich literari e religios al monasté ëd Vallombrosa a Firense, anté ch'a l'ha studià grech, latin e lògica.
Ij sò prim anteresse a son ëstàit për la pitura e la mùsica.
An efet Galilei a dissegnava assè bin e a amprendrà a soné l'òrgo e la fluta.
Dël 1581 sò pare a l'ha falo anscrive a la facoltà ëd medzin-a dl'Università ëd Pisa.
Ma Galilei a l'era pa anteressà a costi studi e a l'ha nen livraje.
Nopà, a l'ha ancaminà a ocupesse ëd matemàtica, sota la tùa ëd n'amis dla famija, Ostilio Ricci, ch'a l'era stàit dissìpol ëd Tartaja.
A l'ha ëdcò ancaminà a anteressesse a j'osservassion fìsiche, dëscoatand dël 1583 l'isocronìa djë sbalansament dël pèndol.
Tornà a Firense dël 1585, a l'ha passà quatr agn an famija, sensa fé 'n mësté precis, ma a l'ha sërcà d'amelioré e aprofondì soa coltura literaria e matemàtica.
Dël 1588 a l'ha tnù a l'Academia fiorentin-a doe lession an Sla forma, leu e grandëssa ëd l'infern ëd Dante.
Antratant a ancaminava a scrive dij travaj ëd matemàtica anfluensà da le leture d'Archimede...Ch'a lesa tut l'artìcol...
Too bad you do not speak Piedmontese
It's a pity, you actually miss a very interesting language with a unique grammar set. Anyway, since you are probably
not going to learn how to cope with our verbal pronouns in a few seconds, you are welcome to our
Foreign Affairs discussion page where you can drop us a line on any
subject.
So what? :) If you can already speak Piedmontese, it is easy to learn how to read it. Check out our Help Page for Reading and in a moment you'll have your bogianen badge, too. :)
LA BIBIA AN PIEMONTÈIS
A l'é stàita completà la tradussion an piemontèis dël Testament Neuv, soagnà da Pàul E. Castlin-a, disponìbil an sla Wikisource për consultassion o për smon-e consèj e coression. An sl'istessa sorgiss a l'é 'dcò possìbil pijé part al travaj coletiv ëd tradussion dël Testament Vèj, ant në spìrit ecuménich ëd colaborassion.
D'AMIS AN TUTA EURÒPA
La carta a smon le tante Wikipedie an lenghe regionaj dl'Europa Ossidental ch'a son nòstre amise. Ch'a bata 'n colp ëd rat dzora na region e a rivrà dlongh ant l'Intrada ëd n'edission ed s'enciclopedìa an na lenga regional. Dësnò a peul ëdcò selessionela da lë mnù a ridò.
ËD NOJÀUTRI A DISO...
Dal 2006, cand a l'é stàita duvertà la Wikipedia an lenga piemontèisa, vàire mojen dë stampa, tant an papé che an sla Ragnà a l'han parlà ëd noi. Motobin mersì a tùit për la reclam :)
