Amalia Guglielminetti

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Amalia Guglielminetti

Poetëssa e scritris piemontèisa an lenga italian-a.
Amalia Guglielminetti a l'era nassùa an contrà san Donà a Turin ai 4 d'avril dël 1881. Soa mare as ciamava Felicita e ij sò frej Ernesto, Emma e Erminia. Mòrtie sò pare, a sinch agn a l'ha tramudà con soa famija a ca 'd sò pare-grand.

La scritris a l'é stàita për vàire agn la morosa ëd Guido Gozzano: ij doi a l'avìo ancaminà na corëspondensa epistolar dl'istà 1907.

Dl'otonn 1909, anvità dal diretor Alfredo Fossati, a l'ha ancaminà a colaboré al giornal La Stampa. Ansema a Eugenio Colmo e Gozzano a l'é stàita antra ij fondador dël bimensil satìrich antërventista Il Numero; a l'ha ëdcò colaborà al bimensil La donna e al Mondo.

Amalia Guglielminetti a Turin a l'era stranomà la divin-a: ant un sò ritrat literari, Pitigrilli (che dal 1917 a l'é stàit sò moros) a l'avìa scrivù che, an adressand na litra mach La divin-a, Turin, costa-sì a sarìa recapità an manera normal a ca dla poetëssa, an contrà Colli.

Omagi a Amalia Guglielminetti - Anstalassion, Ajé 2016

Dël 1925 ël fassi turinèis a l'ha consignaje la carta onoraria dël partì. Peui però a l'é stàita arestà, për avèj faussificà dle litre ëd Pitigrilli, për acuselo d'antifassism. Al process, arconossùa ëd semi-infërmità mental, a l'é stàita condanà a quatr mèis, che la Cort d'apel a l'ha arduvù a doi, con la sospension condissional dla pen-a, an dasendje l'atenuanta ëd la provocassion greva. Apress l'arcors a la Cassassion e ël rinvìi dla càusa a Turin, a l'han arconossuje në stat ëd total infërmità mental temporania e donca dël mars 1931 a l'han lassà perde tute j'acuse.

A colaborërà peui ancor al Giornale d'Italia.

A l'é mòrta për seticemìa e complicassion polmonar ai 4 dë dzèmber dël 1941 a l'ospidal San Gioann an Turin, apress un longh ricòver përchè për via dj'oscurament an temp ëd guèra a l'era fasse mal a la testa e a 'n brass an robatand.

Euvre prinsipaj[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Voci di giovinezza (1903)
  • Le vergini folli (1907)

Ës volumet a conten ël sonèt Le oscure, voltà an piemontèis da Guido Gozzano con ël tìtol Ij toton.

  • Le seduzioni (1907)
  • L'insonne (1913)
  • I volti dell'amore (1913)
  • Anime allo specchio (1915)
  • Le ore inutili (1919)
  • Nei e cicisbei (1920)
  • Gli occhi cerchiati d'azzurro (romanz, 1920)

Stòria ëd na fomna bela, coltivà e bonstasenta, ch'a resta anciarmà da 'n nòbil. Chiel-sì a la maria, ma a jë stërma na relassion ch'a va anans con na veja morosa.

  • Il ragno incantato (1922, fàule an vers, dedicà a soa novodin-a Ornella)
  • La rivincita del maschio (1923)
  • Quando avevo un amante (arcòlta ëd conte, 1923).
  • Il baro dell'amore (1926)
  • Il pigiama del moralista (1927)
  • Lettere d'amore di G. Gozzano e A. Guglielminetti (1951)

Lese ëdcò[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • ROTA, Marina: Amalia, se Voi foste uomo..., Torino, Golem, 2016