FC Barslon-a

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
FC Barcelona
Logo
Nòm complet Fútbol Club Barcelona
Nòm d'afession Azulgranas, Culés, Barça
Data ëd fondassion 1899
Color Granata e Bleu
Stadi Camp Nou
(99.354 pòst)
Sede
Pressident Josep Maria Bartomeu
Alenator Ernesto Valverde
Sit an sla Ragnà www.fcbarcelona.com
Team colours Team colours Team colours
Team colours
Team colours
An ca
Team colours Team colours Team colours
Team colours
Team colours
Fòra ca

Ël Fótbal Club Barslon-a (ël nòm ofissial an catalan a l'é Futbol Club Barcelona) a l'é la società sportiva pì amportanta dla Catalògna e un-a dle pì amportante dël mond.

Ël Fótbal Club Barslon-a a peul ciamesse 'dcò Barça antramentre che ij sò tifos a son ciamà culés.

Un-a dle particolarità'd costa società a l'é cola d'avèj vàire session sportive e nen mach cola dedicà al fótbal: a-i son le session professionaj coma la bala a sësta e ël hockey e cole nen professionaj coma baseball e bala a vòl.

N'àutra carateristica distintiva a l'é ël gran nùmer ëd tifos e ëd passionà ch'a l'ha an tut ël mond. Conforma 'n cont ch'a l'é fasse dël 2006 la società a l'avìa già sormontà la gifra 'd 150.000 sòcio e për sòn a l'é la sconda sossietà ëd fótbal dël mond dòp ël Benfica e prima dël Bayern. An pì a-i son ant ël mond almanch 1.800 organisassion ëd tifos (dont doe an Italia e un-a an Piemont).
Ël FC Barslon-a a l'é (ansema al Real Madrid, a l'Athletic de Bilbao e a l'Osasuna) un club professionista che a l'é pa na società anònima e donca ij proprietari a son ij sòcio. Costi-sì al di d'ancheuj a son 175.000 e a verso un cotis anual d'almanch 150 éuro. Ant la ciambrea anual le decision a son pijà da 2500 sòcio tirà a sòrt e ij 600 mèmber pì ansian.

Ël Barslon-a a l'ha vagnà 21 vire ël tìtol ëd campion dla Spagna.

Stòria

J'achit

Ël FC Barcelona a l'é stàit fondà ël 29 ëd novèmber dël 1899 da na partìa ëd dódes përson-e passionà dël fótbal, "convocà" da lë svìsser Hans Gamper con n'anonsi publicà ansima al giornal Los Deportes dël 22 d'otóber dël midem ann. Tra ij fondador a-i ero: 6 spagneuj, 3 anglèis, 2 svìsser e n'alman. Ël nòm sërnù për la neuva società a l'é stàit col ëd "Football Club Barcelona", an anglèis, antramentre che coma prim president dël club a l'é stàit nominà Walter Wild përchè a l'era 'l pì vej tra tuti ij fondador.

L'anonsi che a l'ha portà a la creassion dël Barça

A la fin dij sò prim des ani 'd vita ël Barça a l'ha vinciù ij prim trofeo 'd soa stòria: la Copa dë Spagna e la Copa dij Pirené. Ant ij prim des ani dël sécol ch'a fa XX ël club a l'ha fàit sò prim sàut sportiv e social: a l'ha vinciù doe vire la Copa dë Spagna e d'àutre tre vire la Copa dij Pirené an argionzend ëdcò ël nùmer ëd 3.000 sòcio e an dventand parèj un-a dle società pì famose dla Catalògna. Sempre an coi ani-lì ij tifos dël Barça a son vagnasse 'l nòm ëd "culés": la squadra a giugava soe partìe ant un camp che as trovava an contrà Industria a Barslon-a, e da fòra coj ch'a marciavo për la stra a podìo vëdde 'l cul ëd tuti ij tifos butà ant jë scalin pì àut che andrinta a j'ero 'n camin a vëdde la partìa. A l'é për lòn che da antlora ij tifos dël Barça a son ciamà "culés". Sempre an costi ani la società a l'ha fondà soa prima session: cola d'atlética.

J'ani '20 e '30

J'ani "20" a son passà a la stòria coma la prima età ëd l'òr dël Barça. Ij 3.000 sòcio a son dventà 11.000 e, dël 1922, a l'é montasse 'l prim gran stadi dla società, "Les Corts", con na capacità ëd 30.000 spetador. An costi ani ël club a l'ha vinciù d'àutre 4 Cope spagneule e, dël 1929, soa prima "Liga" (valadì sò prim campionà). Belavans as peulo nen dësmentiesse j'assident dël 1925 quand la ditadura ëd Primo de Rivera a l'ha sarà lë stadi ëd Les Corts për 6 mèis e a l'ha obligà 'l president Gamper a arnunsié a sò ufissi dòp che ij tifos dël Barça, da sempre "catalanista" an polìtica, a l'avìo subià l'imn ëspagneul anans ëd na partìa. An costi des ani ël club a l'ha fondà d'àutre session sportive: hockey an sl'erba, bala a sësta e rugby.

J'ani "30" a son ëstàit ani 'd crisi për la sossietà. Sti des agn a son ancaminà con la violenta mòrt ëd Hans Gamper, che për la depression e për la dura situassion econòmica dël Barça a l'é massase dòp la crisi 'd Wall Street dël 1929. Con la Sgonda Repùblica ël nùmer dij sòcio a l'é calà e pì ancora con la Guèra sivila spagneula ancaminà dël 1936. Sempre dël 1936, ël president dël FC Barslon-a, ëdcò òm polìtich dël partì Esquerra Republicana de Catalunya, a l'é stàit sassinà dai tropié ëd Franco ant la Sierra 'd Guadarrama. Costi des ani a son finì con mach 2.500 sòcio.

J'ani '40 e '50: un neuv nòm e l'ariv ëd Kubala

Ant j'ani '40 ël club a l'ha superà soa crisi sossial e sportiva, bele che con ël ditador Francisco Franco al podèj, tra ël 1939 e 'l 1953, a l'é stàita l'autorità polìtica a sërne ël president dël Barça. Ij neuv dirigent a l'han ëspagnolisà tut andrinta a la sossietà, an gavand qualsëssìa element catalanista o strangé. Dël 1940 la società a l'ha dovù cangé sò nòm da Futbol Club Barcelona al pì spagneul Club de Futbol Barcelona e a l'ha gavà da soa ansëgna ël drapò dla Catalògna për buté a sò pòst ël drapò spagneul. Për boneur dël 1949 për la selebrassion dij prim 50 agn ëd la sossietà ël regim a l'ha dàit ël përmess al Barça 'd buté torna ël drapò catalan drinta l'ansëgna. Sota la mira sportiva la squadra a l'ha vagnà tre vire la Liga spagneula e na Copa dë Spagna. An pì ant j'ani '40 la sossietà a l'ha creà d'àutre session sportive e tra coste bala a man e hockey dzora patin. Costi des agn a son finì con pì ëd 25.000 sòcio.

J'ani '50 a son stàit, ansema a d'àutri moment, l'época d'òr ant la stòria dla sossietà sota la mira sportiva e sota cola sossial. La compra 'd Kubala dël 1950, a l'é stàit ël prim pass për la construssion ëd na squadra che an des ani a l'ha vinciù 3 campionà, 5 Cope dë Spagna, 1 Copa Latin-a (cola che a-i era anans ëd la Copa dij Campion), 2 Cope Martini e Rossi e na Copa del Mundo për le sossietà. Antratant ij sòcio a son chërsù ancora 'd pì e a son dventà 38.000 an fasend ësmijé fin-a cit lë stadi ëd "Les Corts" e la società a l'ha decidù ëd constrùe un neuv camp, ël Camp Nou, anté che a l'é giugasse la prima partìa ant ël mèis dë stèmber dël 1957. N'àutr moment ëstòrich an costi des ani a son stàite le prime elession democràtiche fàite andrinta la sossietà dël 1953, bele se a l'han votà mach ij sòcio òmo. An col midem ann a-i é staje un contensios con ël Real Madrid për la compra d'Alfredo di Stefano.

A l'é motobin amportant armarché che ant ij 40 agn ëd la ditadura spagneula ëd Francisco Franco, quando a son ëstàite sganfà tute le istitussion polìtiche catalan-e, la sossietà a l'é dventà 'n sìmbol ëd la rusa contra la ditadura an Catalògna e dla resistensa contra 'l sentralism ëspagneul. Lë stadi del Barça a l'era l'ùnich pòst anté che ij tifos a podìo manifesté sò pensé sensa gena. Pròpi për sòn an coj ani a l'é nàita l'espression, dovrà ancora al di d'ancheuj, che a dis che 'l Barça a l'é pì che 'n club (en català as dis: mès que un club) dita për la prima vira dal president Narcis de Carreras.

La crisi djë '70 e la compra 'd Johan Cruyff

Dòp le vitòrie dj '50 ant ij '60 a l'é ancaminà na crisi 'd gieugh e d'arzultà che a fa vagné a la squadra mach doe Cope dë Spagna e doe Cope dla Fera (valadì la Copa UEFA 'd coj ani), sucess che a son nen bastà a compensé la dërota ant la prima final ëd la Copa Euròpa (o Copa dij Campion d'Euròpa) giugà da la squadra, përdùa a Berna contra 'l Benfica (3 a 2), ant na partìa dësfortunà. An costi ani, a dispet ëd le pòche vitòrie e dla partensa d'òmo amportant coma Helenio Herrera e Luis Suarez catà da l'Inter, ij sòcio a chërso ancora an ruvand a 55.000.

Ant j'ani '70 la chërsua dij sòcio a l'é continuà fin-a a l'anciarmanta gifra d'80.000. A son stàit j'ani anté che ël campionà spagneul a l'ha duvertà soe pòrte ai fotbaleur ëstrangé, e la sossietà a l'ha sùbit catà giugador coma Johan Cruyff, Johan Neeskens, Hugo "Cholo" Sotil, Krankl e Simonsen. La squadra a l'ha vagnà un campionà spagneul, doe Cope spagneule, na Copa dle Fere e na Copa dle Cope. Dël 1978 a l'é dventà president dël Barça Josep Lluis Núñez, che a sarà president për 20 ani e con ij mej arzultà sportiv e econòmich ant la stòria dël Barça.

Da Maradona al "Dream Team"

J'ani '80 a son ëstàit coj dle compre dj mèj fotbaleur dël mond. Maradon-a, Schuster o Lineker a son vestisse ëd ross e bleu ma belavans la squadra a l'ha vinciù mach na Liga, tre Cope spagneule, na Supercopa e doe Cope dla Liga (doe competission gropà a la federassion ëspagneula). An Euròpa ël Barça a l'ha vagnà na Copa dle Cope (antëcà an batend 2 a 1 l'Anderlecht) ma a l'ha torna përdù na final ëd la Copa Euròpa, giugà a Sevilla contra la Steaua 'd Bucarest. Dòp doi ani 'd crisi rivà dòp costa final, dël 1988 la sossietà a l'ha pijà la decision ëd ciamé coma antreneur Johan Cruyff, sernia che a l'ha marcà an manera franch positiva soa stòria per na desen-a d'ani. J'aveniment pì bej ëd j'ani '80 a son stàit sensa dùbit l'angrandiment dël Nou Camp, l'aument dij sòcio (ruvà a la gifra 'd 100.000), l'ameliorament dla situassion econòmica e le vitòrie dle session ëd bala a sësta, bala a man e hockey dzora patin che a l'han vinciù vàire tìtoj spagneuj e europengh.

J'ani '90 a son ëstàit sensa dùbit ij des agn pì bej ant la stòria dla società. A son ëstàit des agn pien ëd sucess an tuti ij sens, ant ël fótbal coma ant j'àutri spòrt. La squadra 'd fótbal, guidà da Cruyff, e con giugador coma Koeman, Guardiola, Stoichkov, Romario, Laudrup e Bakero a l'ha vinciù 4 campionà 'd fila tra 'l 1991 e 'l 1994 e al 20 ëd magg dël 1992 a l'ha vagnà soa prima Copa d'Euròpa, an batend la Sampdoria për 1 a 0 ant la final ëd Londra. An costi ani, la squadra a l'ha sempre giugà bin e pròpi për lòn a l'é stàita ciamà da tuti con ël nòm ëd "Dream Team", an pijand ël nòm da la selession american-a'd bala a sësta che ai gieugh olimpich ëd Barslon-a dël 1992 a l'avìa fàit spetàcol. Dël 1994 ël Barça a l'é rivà torna a la final ëd la Copa d'Euròpa, costa vira contra 'l Milan, e a l'ha përdù 4 a 0 an butand parèj la paròla "fin" a 4 ani da nen dësmentié e an fasend ancaminé na division "sossial" tra chi ch'a l'era da la part dël president e chi ch'a l'era da la part dl'antreneur.

A la finitiva Cruyff a l'ha bandonà sò pòst ma 'dcò parèj, con Ròbson anans e con Van Gaal peui, la sossietà a l'ha nen chità 'd vagné 'd trofeo antramentre che Josep Lluís Núñez a l'ha chità d'esse president dël 2000. J'ani '90 a son ëstàit bèj ëdcò për j'àutre session sportive, dzoratut për cola 'd bala a man che an costa época a l'é dventà la pì fòrta dël mond (an vagnand 6 Cope Euròpa an 10 ani).

Dal sentenari a la sgonda Copa d'Euròpa

Dël 1999 ël Barça a l'ha selebrà ij sò prim 100 ani e da cost moment soa stòria a l'é intrà ant ël 2000. J'agn dal 2000 a peulo esse spartì an doe époche.

Ij tifos dël Barça ant la final ëd la Super Copa europenga dël 2006

Dòp Núñez a l'é dventà president Joan Gaspart che an tre ani 'd presidensa a l'ha vinciù gnun tìtol an ësgairand 180 milion d'euro për caté 'd giugador. Dòp Gaspart a l'é stàit elegiù coma president Joan Laporta che a l'ha ancaminà na granda rivolussion sportiva, econòmica e sossial. A l'ha catà për la squadra ëd giugador coma Eto'o, Márquez, Deco e Ronaldinho e a l'ha sërnù për antreneur un giovo coma Frank Rijkaard che l'ha fàit cadò ai tifos ëd doi campionà vinciù 'd fila e dla sgonda Copa Euròpa ant la stòria dla società. An cost perìod ij sòcio a l'han sorpassà për la prima vira ant la stòria la gifra 'd 140.000.

Costa época a l'é furnìa a la fin ëd la stagion 2007-08 con lë slontanament ëd Rijkaard e la sernia 'd Guardiola, dl'ost 2008, coma antreneur për la stagion 2008-09.

L'imn ofissial

L'imn ofissial dël Barça as ciama Cant dël Barça e a l'é stàit preparà dël 1974 al pòst dël vèj imn ëd Cabané i Badia për selebré l'aniversari che a l'ha fàit 75 ant la stòria dla sossietà. Ël test che a l'é tut an catalan, a l'han scrivulo Jaume Picas e Josep Maria Espinàs, antramentre che la mùsica a l'ha fala Manuel Valls.

Le paròle dl'imn a parlo dël fàit che ij tifos dël FC Barslon-a a rivo da tut ël mond, lòli a fà gnente e, al contrari, a l'é la fòrsa dla sossietà che da na banda a l'é motobin catalan-a e da l'àutra a l'é antërnassional.

L'imn a ven sonà minca vira che la squadra a gieuga na partìa antëca, pròpi quand ij giugador a intro an camp e a ven cantà soens dai sò tifos.