Fréjus

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Fréjus (Freju an lenga local) a l'é na comun-a ëd 48800 abitant ant ël Var.

La comun-a a l'ha arseivù l'arconossiment ëd Sità d'art e dë stòria.

Posission[modìfica | modifiché la sorgiss]

A resta antra ij massiss ëd l'Esterel a l'est e dij Maures a l'òvest.

Urbanism[modìfica | modifiché la sorgiss]

Dij grand cors a lio ël sènter dla sità, a nòrd, con le rive e ël pòrt, a sud. An mes a-i son dle ca popolar e na zòna ëd maré anté ch'a-i era ël pòrt antich, peui ampinì 'd pàuta.

Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël pòrt roman[modìfica | modifiché la sorgiss]

Fréjus a l'é stàit antich pòrt roman. Ël pòrt a së spantiava ansima a 2200 are, pì dla mità dla surfassa dla sità, an s'un bassin scavà an na lagun-a anté ch'a l'han fossairà pì ancreus për feje ël pòrt. Sircondà da 2 chilòmeter ëd marciapé, a comunicava con ël mar a travers un canal largh 30 méter e longh 500, parà dal Mistral con un murajon. Doe tor simétriche a na marcavo l'intrada. Ëd neuit, na caden-a tirà a antërdìa l'intrada al pòrt. A-i ero peui n'àutra tor, dij cantié navaj, na palestra, n'ospidal.

L'età ëd mes[modìfica | modifiché la sorgiss]

Fréjus a l'é stàit na sità medieval rica e peui ruinà.

L'época moderna[modìfica | modifiché la sorgiss]

A parte da l'Arvolussion, a l'é sfrutasse un giassiment carbonìfer për l'iluminassion e ël riscaudament.

Ant ël sécol ch'a fa XIX, Fréjus a possava pr'ëdventé sità 'd varnison, ma ël ministé dla guèra a l'ha nen ëscotalo. Nopà, durant la guèra 1914-1918, për acheuje le trupe coloniaj, as son organisasse a Fréjus dij camp ëd passage.

Al di d'ancheuj Fréjus a l'é 'n pòst torìstich e na riva arnomà. Dël 1989 a l'é stàit inaugurà un neuv pòrt ëd piasì

Eveniment e manifestassion[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Neuit aurelian-e, a luj
  • Festa dl'uva: selebrassion dla prima uva ant la prima fin dë sman-a d'ost, con atast dij vin, an piassa Formigé

Mërcà[modìfica | modifiché la sorgiss]

Al mërco e al saba as ten ël mërcà ant ël sènter ëstòrich; la dumìnica an lèja d'Algeri e lèja dla Liberassion.

Leu d'anteresse[modìfica | modifiché la sorgiss]