Università ëd Turin

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

L'Università djë Studi ëd Turin, fondà dël 1404, a l'é un-a dj'università pì antiche d'Italia.

A-i son pì che 190 cors ëd làurea, 12 facoltà, 3 scòle universitarie e 55 dipartiment.

Stòria

L'Università 'd Turin a l'é stàita fondà 'mè "studium" dël 1404, për inissiativa dël prinsi Ludovich ëd Savòja. Dal 1427 al 1436 ël sènter universitari a l'é stàit trasferì a Cher e Savian. A l'é stàita sarà dël 1536 e duvertà torna dal Duca Emanuel Filibert dòp trant'agn. A l'ha ancaminà a pijé soa forma moderna andasend dapress al model ëd l'Università ëd Bològna, contut che 'l dësvlup significativ a l'é rivà mach con j'arforme ëd Vitòrio Medeo II che a l'ha creà 'dcò ël Colegi dle Provinse për jë student nen nassù a Turin.

Con j'arforme 'd Vitòrio Medeo II, l'Università 'd Turin a l'é vnùa 'n neuv model ëd referensa për d'àutre università. Durant ël sécol ch'a fa XIX, l'Università a l'é chërsùa motobin, an ëvnisend un pont d'arferiment dël positivism italian. Student amportant d'ës perìod a son Cesare Lombroso, Carlo Forlanini e Arturo Graf.

Dël sécol ch'a fa XX l'Università ëd Turin a l'é stàita un dij sènter ëd l'anti-fassism. Ant ël Dòpguera l'aument dël nùmer ëd jë student e ëd le struture a l'é stàit armarchévol, ma l'istitussion a l'ha 'dcò përdù part ëd soa amportansa. Ma vers la fin dël sécol a l'ha arseivù dj'anvestiment ch'a l'han cissà dle colaborassion con d'àutri sènter d'arserca nassionaj e internassionaj, con d'organisassion internassionaj e con ël Ministé italian dl'Istrussion pùblica.

A la fin ëd j'agn 1990 le sede universitarie ëd Lissandria, Noara e Vërsèj a son ëvnùite unità autònome sota la neuva Università dël Piemont Oriental Amedeo Avogadro.

Organisassion

L'atual resior a l'é Ezio Pelizzetti.

A travajo a l'Università 'd Turin 615 professor ordinari e strasordinari, 597 professor assossià, 920 antra arsercador e assistent.