|
Fé beuje as dis 'dcò "fermentassion".
A l'é un dij procediment pi amportant ëd la produssion dël vin.
J'uve a ven-o sbërgnacà andrinta a la machina da pisté e apress a ven-o campà andrinta la tin-a opura bele mach andrinta n'arbi. An 24 ore, sensa prodòt chìmich, j'uve a taco a "beuje", grassie a l'assion dij sacoromiceto, dij batéri speciaj che a l'han 'l podèj 'd trasformé ël sùcher ëd l'uva an alcòl e anidrid carbònica.
A-i son vàire manere, tute diferente, ëd fé beuje: l'obietiv a l'é col ëd ten-e a meuj la rapa, për fé an manera che a assòrba nen dij gust fòra-via.
As peul:
- Pontlé j'uve (ò stlé, come ch'as dis ant ël Roé): a venta fabriché na grija fàita ëd bòsch (rol ò arbra), opura ancora mej ëd canisse, da buté ansima al capel anàit che a comensa a beuje. Costa grija a dev esse pontlà al sofit grassie a dontré baròt, che a fan an manera che costa grija a peussa pròpi nen andé su con la fermentassion, sota l'assion ëd l'anidride carbònica che a possa le bërte anvers l'àut. An costa manera, ël capel a resta sotrà sota al lìquid (che podoma ancora nen ciamé vin).
- Fonghé decisament tant, con un trent, 'na sampa, opura na ziamenta ëd bòsch fabricà a pòsta, tenanda sempre a meuj le bërte. Se 'l trent a l'é col dla stala, a l'é mej deje n'arzentà dnans 'd campelo a meuj andrinta j'uve.
- Dovré na moderna màchina ch'a l'é ciamà vinificador e che a l'é compòsta da un gròss cilìnder rotant (tant 'mé na botimeus) con la temperadura controlà, e che minca vàire minute (a seconda dël programa ëd l'ordinator, che a peul esse bele mach un P.L.C.) a viralo na vòta opura mach un quart ëd gir, për mës-cé 'l most, e ten-e a meuj la rapà.
La fermentassion as blòca sota ai 18°, e a dà dj'arzultà negativ (a peul vasté 'l gust e ij parfum) dzora ai 30-35°; për costa rason a vanta ten-e la tin-a andrinta la cròta e nen sota al pòrti, dzortut se as fan beuje dj'uve che a muro nen ëd longh an prinsipi dë stèmber.
|
|
