Lej ëd Kepler

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Le lej ëd Kepler a fortisso che:

  1. minca pianeta a descriv n'òrbita elìtica, dont ël sol a òcupa un dij feu;
  2. ël raj vetor ch'a gionz un pianeta con ël sol a descriv dj'àree proporsionaj ai temp dovrà për descrivje;
  3. ij quadrà dij temp d'arvolussion dij vàire pianeta dantorn al sol a son proporsionaj ai cubo dj'ass magior ëd soe òrbite.

Coste lej a son mach ëd lej aprossimà ch'a valo ant ël cas che ël moviment ëd minca pianeta a peula esse considerà nen përturbà da j'àutri pianeta e che la massa dël pianeta a sia trascuràbil rëspet a cola dël sol.

An mecànica rassional as dimostra che le lej ëd Kepler as deduvo da la lej ëd Newton e da le lej dla dinàmica e che, a l'anvers, da le lej ëd Kepler e da cole dla dinàmica as oten la lej ëd Newton.