Mecànica dle matris

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Heisemberg e Bohr

La mecànica dle matris ëd Werner Heisenberg a l'é na formolassion particolar ëd la mecànica quàntica andoa as sot-ligna l'aspet ëd la teorìa ch'a rësguarda jë spassi vetoriaj, antant che j'equassion d'onda a ven-o an second pian.

Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël prim artìcol ëd Heisenberg an sl'argoment as antitolava Über quantentheoretische Umdeutung kinematischer und mechanischer Beziehungen, publicà an Zeitschrift für Physik dël 1925. Ant ës travaj la teorìa dle matris a l'era nen massionà ëd fasson esplìssita, përchè Heisenberg a l'avìa ancor nen notà che soe operassion matemàtiche a podìo esse antërpretà an sla base dla teorìa dle matris. La liura a l'é s-ciairisse pòch apress an n'artìcol ëd Max Born e Pascual Jordan, Zur Quantenmechanik, publicà ëdcò chiel su Zeitschrift für Physik ant ël 1925.
La mecànica dle matris a l'é stàita anventà e dësvlupà prima che Schrödinger a anventèissa soa mecànica ondulatòria. L'equivalensa dle doe teorìe da na mira fìsica a l'é stàita dimostrà da Schrödinger dël 1926 ant l'artìcol Über das Verhältnis der Heisenberg-Born-Jordanschen Quantenmechanik zu der meinen, publicà ant j'Annalen der Physik.