Medeo VIII

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Medeo VIII a l'é col ch'a fa disneuv ant la lista dij prinsi ëd Savòja.

Fieul e sucessor ëd Medeo VII, ël Cont Ross, a l'era nà a Chambéry dël 1383.
Sò pare a meuir dël 1391 e chiel a-j suced ch'a l'é ancor na masnà: la responsabilità dj'afé a resta a soa mare Bon-a. Chila-sì a l'ha falo marié dël 1393 a Marìa ëd Borgògna, ch'a l'era na cità ëdcò chila.

La strategìa polìtica e militar

Medeo VIII a l'ha basà soa polìtica an sla passiensa, la costansa e ël pragmatism. A l'é sagrinasse ëd consolidé lë stat ëd Savòja, tròp cit da na mira teritorial, con na polìtica espansionista.

A gionz ëd fasson definitiva ai sò domini la contà ëd Nissa, già arduvùa a lë stat ëd vassal dij Savòja séghit a j'assion dël Cont Ross, malgré l'oposission dij Grimaldi ëd Menton.
Dël 1413 a men-a na spedission militar contra ël marcheisà ëd Salusse, ch'a arduv a lë stat ëd vassal. Dël 1419 a ancòrpora ël feod dij Savòja-Acaja ant la region ëd Pinareul. A pija Vërsèj e a avansa fin-a al teritòri ëd Civass.

Dël 1430 a eman-a jë Statù ëd Savòja.

L'atension a la Val d'Osta

Medeo VIII a l'ha dàit motobin d'amportansa e d'atension a la Val d'Osta.

Dël 1405 a anvest ël nòbil Thibaud ëd Montagny dij féod ëd Brissogne e Sarre, an cambi dle tère che chiel-sì a l'avìa ant ël pais ëd Vaud.
A va an Val d'Osta për j'udiense generaj dël 1409 e dël 1430.

Ai 15 d'ost 1424 a crea cont Fransesch ëd Challant. Dël 1438 a aquista da Fransesch ëd Challant ij drit an sla sgnorìa ëd Montjovet e Sen Vinsen.

Antra ij consejé valdostan dël duca a-i son ëstaje Medeo ëd Challant-Le-z-Amaveulle, ambassador da l'imperator Sigismond, e Medeo ëd Challant-Varey, ambassador dal re 'd Fransa Carl VII.

L'oposission valdostan-a a jë Statù ëd Savòja

Jë Statù ëd Savòja a j'ero stàit contestà dai valdostan, përchè a andasìo contra ij privilegi smonuje dël 1191 e vàire vire confirmà. Antlora jë Statù a son nen ëstàit aplicà al ducà d'Osta e al pais ëd Vaud, përchè ël duca a vorìa pa andé contra le costume dij doi pais, goernà nen da 'd laj scrite ma da soe costume, 'me ch'a l'é spessificà ant la prefassion ëd l'edit.

L'artir e l'elession a antipapa

Al cò 'd soa potensa, dël 1434 Medeo VIII as artira ant ël monasté ëd Ripaja.

Dël 1439 chèich prelà contra la curia roman-a a lo elegio vësco ëd Roma, con ël nòm ëd Felis V. 'Me prinsi ëd ca Savòja a-j suced sò ters fieul, Ludovich.
La nòmina ëd Felis V a sarà nen arconossùa dai prinsipaj sovran catòlich e chiel a sarà considerà n'antipapa.

La diòcesi d'Osta a arconossrà soa autorità fin-a a soa abdicassion. Chiel a nòmina doi vësco d'Osta: Gioann ëd Prangins (1440-1444) e Antòni ëd Prez (1444-1464).

Felis V a àbdica dël 1449.

Medeo ëd Savòja a l'é mòrt a Gëneva dël 1451.