Pomar

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Pomar

Stat:	Italia
Region:	Piemont
Provincia:	Provincia ëd Lissandria
Nòm 'n italian:	Pomaro Monferrato
Coordinà:	Latitudin: 45° 03′ 49.8′′ N Longitudin: 8° 35′ 42.3′′ E Mostra an sla carta
Autëssa:	142 m s.l.m.
Surfassa:	13,44 km²
Abitant:	355 (2019)
Comun dj'anviron:	Aussimian, Bòssli, Ël Borgh ëd San Martin, Giaròli, Tisnèis, Valensa, Varmaca
CAP:	15040
Prefiss tel.:	0142
Còdes ÌSTAT:	006131
Còdes fiscal:	G807
Sant protetor:	santa Sabin-a
Festa dël borgh:	29 d'ost

Sit istitussional

Pomar (Pomà ant la parlà local; Pomaro Monferrato an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 355 abitant ^[1], ant la provinsa ëd Lissandria.

Ël pais a resta s'ën cit brich che s'anleva an sla pian-a comprèisa antra ël Pò e 'l Bass Monfrà.

Stòria

Le orìgin ëd Pomar a armonto a l'Àuta Età ëd mes: ël topònim a l'é atestà për la prima vira ant l'ann 934 tanme Pomario, dal latin Pomum e col sufiss -arium për indiché 'n leu piantà a pom o pì an general con erbo da fruta. Ant un document dël 1055 a-i son dle proprietà dël pais ch'a ven-o confermà sota la giurisdission ëd n'ent eclesiàstich. Sota Federich I Barbarossa la posission dël pais a inissia a avèj un pèis polìtich e stratégich e s'anandia la costrussion d'ën castel, che a passa pì vòlte 'd man antra ij marchèis ëd Monfrà e la contà 'd Pavìa. Tra Tërzent e Quatsent Pomar a continua a esse 'n baluard difensiv, chèich vira për ël Casalèis e chèich vira për ël milanèis, a sconda dlë Stat che a l'avìa an giurisdission e che a lo dovrava 'me oget dë scambi ant le vàire contèise. Ant ël Sinchsent a resta implicà ant la guèra antra Fransa e Spagna e a passa sota al contròl dij Gonsaga 'd Màntoa. Dël Sessent la guèra 'd sucession dël Monfrà a porta devastassion: le armà spagneule butà an fuga an diression ëd la riva lombarda dël Pò a decido 'd dé 'l guast al castel ëd Pomar, an drocandlo, tant che a la metà dël sécol a ven riedificà ant le forme ch'as vëddo ancora ancheuj.

Dël 1708, an séguit a la Guèra 'd Sucession Ëspagneula e al sucessiv Tratà d'Utrecht, Pomar a passa ansema a tut ël Monfrà al Ducà 'd Savòja 'd Vitòrio Medeo II, che pì tard a dventa Regn ëd Sardëgna. Ij Savòja a anfeodo 'l castel a vàire famije nobiliar, dont l'ùltima a resta cola dij marchèis Dla Val. D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1814 a torna ant ël Regn ëd Sardëgna e a l'é aministrà sota a la Division (peui Provinsa) ëd Lissandria, a la Provinsa (peui Sircondari) ëd Casal e al Mandament ëd Tisnèis.