Prefabricassion

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

La prefabricassion a l'é la pràtica 'd samblé 'd tòch ëd na strutura an na fàbrica o an n'oficin-a, e 'd trasporté ij tòch (montà o da monté) al sit ëd costrussion andoa che la strutura a dev ampiantesse. La definission a l'é dovrà për dësserne ës process da la pràtica pi convensional ëd trasporté ij materiaj da costrussion al sit anté che tuta la preparassion e ël samblage a l'é compì.

Stòria

Con la nàssita dl'industrialisassion ëdcò l'edilissia a l'é rendusse cont ëd dovèj amelioré ij process produtiv antroduvend ëd neuv materiaj e 'd neuve manere për costruì. L'architet Eugène Viollet-le-Duc (1814-1879) a peul esse considerà 'l precursor dë sta trasformassion, dagià ch'a l'ha teorisà pr'esempi le costrussion ëd ghisa e fer an contrastand la mòda architetural ëd sò temp: lë stil neobaròch Beaux-Arts. Ma con ël Palass ëd Cristal për la Granda Esposission ëd Londra dël 1851, progetà da l'architet e giardiné anglèis Sir Joseph Paxton (1803-1865), as prinsipia a s-ciairé che vantagi as otnisìo an dovrand ant ël cantié ëd tòch già prontà an bòita.

Da antlor fin-a 'l dì d'ancheuj a son viaman ameliorasse le costrussion prefabricà, tant ch'a l'é dventà na técnica 'd costrussion dovrà an manera massissa. Sòn a l'è stàit favorì dal dësvlup dij machinari ëd movimentassion ant ël cantié. S'usage spantià a l'é anandiasse apress la fin dla sconda guèra mondial quand che lë bzògn ëd costruì torna an pressa tut lòn ch'a l'era stàit dësblà da la guèra a l'ha possà tant a prefabriché. Sòn a l'é capità dzortut an Fransa, për vorèj dij produtor ëd ciman (Camus, Coignet) e ant ij pais dël bòch comunista anté che la rèida programassion cònomica sossialista a mirava a batì 'd condomini për tuta la gent an massa.

La qualità dë ste esecussion a l'é scarsa e con tanti difet për ël manch ëd na sperimentassion soagnà. Ij problema prinsipaj a l'ero dovù ai giont fra ij tòch ch'a dovìo garantì ëd duré e d'arziste bin a le solicitassion. Sti giont, studià a soa manera da minca 'n produtor, a rendìo 'l sistema costrutiv "sarà": as podìa mach dovré d'element produvù da l'istess produtor, për nen creé j'incompatibilità. Donca la prefabricassion a l'é dësvlupasse dantorn a vàire sistema, un për minca un produtor. La possibilità teòrica ëd produve un sistema ùnich antërcangiàbil, visadì 'n sistema "duvert", a l'é pa realisasse, dagià che la varietà 'd sistema motobin diferent a l'é dimostrasse pì bon-a a sodësféé la varietà dë bzògn ch'a-i era.

Sòrt

As peul classifiché la prefabricassion conforma a d'aspet diferent:

Conforma 'l leu d'esecussion:
- An në stabiliment o an na bòita: ël tòch strutural a dev esse batì, anmagasinà, trasportà an cantié, montà o samblà.
- An cantié o a pe d'euvra: ël tòch a l'é batì dacant a l'euvra e posà davzin, fin-a quand ch'a l'é ora 'd montelo. Antlora quand ch'a l'é ora 'd montelo le gru a lo pijo e a lo samblo.
Conforma 'l material dovrà:
- Prefabricassion greva se fàita an dovrand ëd ciman armà o d'àutri materiaj pijà da la tèra.
- Prefabricassion len-a se fàita con ëd profilà d'assel, alumini, bòsch, plàstiche o d'àutri materiaj con àuta arzistensa.
Conforma a la geometrìa dij tòch modolar ëd prinsipi:
- Prefabricassion linear se fàita con ëd trav e 'd pilie.
- Prefabricassion pian-a o con panej, se fàita con ëd tòch ëd fassada e 'd tòch ëd solé.
- Prefabricassion tridimensional, se fàita con dë stansie antreghe 'mé dë stansie d'alògg, o 'd servissi, e rampe.
Conforma a la portansa dij tòch:
- Portanta, quand che ij tòch prefabricà a son la strutura dla costrussion.
- Autoportanta, quand che ij tòch a son stàbij daspërlor, ma pa bon e pa pensà për sostnì d'àutri tòch.
- Portà, quand che ij tòch a pòrto nì d'àutr, nì lor istess, ma a l'han dabzògn d'esse sostnù da na strutura.
Conforma a la sòrt ëd giont:
- Sëcca (saldà, bulonà, e via fòrt)
- Ùmida, con get ëd ciman ëd completament.
- Anchërnà, con ij tòch ch'a basta monteje për fërmeje.
- Sigilà, con ëd materiaj apòsta.

Vantagi e dësvantagi

Vantagi

Àuta capacità: as peul batì 'd costrussion motobin gròsse
Aplicassion dl'industria
Temp ëd costrussion pì curt, men che la mità dël temp ch'a pija la costrussion an sël pòst.
Gnun-a amportansa dle condission meterològiche dësfavorèivoj durant la costrussion. As peul costruì fin-a con -20°C
Sistema 'd dzorvejansa dla qualità
Oportunità për neuve manere ëd batì
Edifissi san
Pcit consum d'energìa (për la costrussion)
S'as deuvro 'd materiaj bon, manera 'd batì motobin ecològica, ch'a peul anclude l'arsicl dij materiaj, meno ciadel e meno póer.
Còst pi cit e meno mnis.
Sigurëssa dij travajeur dël cantié

Dësvantagi

Ëd përtus a podrìo formesse ai giont ant ij tòch prefabricà.
Se ij tòch prefabricà a son gròss, ël trapòrt a podrìa esse pì car che porté al cantié 'l material dont a son fàit, che la pipart ëd le vire as sambla mej.
Ëd gròss tòch prefabricà a l'han dabzògn ëd gru pesante e 'd precision dë mzura e 'd moviment mentre ch'as posission-o.
Ëd grand grup d'edifissi dl'istessa sòrt ëd tòch prefabricà a constituisso le pì brute e grise zòne ëd certe sità.