Vai al contenuto

Sucri

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Sucri[1] (an italian Zuccaro di Valduggia) a l'é na frassion dla comun-a ëd Valdugia, an Valsesia.

Sucri a resta a doi chilométer dal sénter ëd Valdugia e belessì, ant la grassiosa Ca Nèigr a-i é l'Associassion Eco-musé dla Bassa Valsesia "Brich ëd Ses", ch'a mira a valorisé ij ben materiaj e colturaj an restaurandje e an lassandje visité an n'ambient natural.

L'associassion a organisa cors ëd pitura e fresch, an dovrand le materie prime antiche dij temp ëd Gaudenzio Ferrari, visadì la tempra e l'euv, ij pigment naturaj. As organiso ëdcò cors për realisé ëd vëdrià con ël piomb e për fabriché solarie andrissà e fonsionante.

Grassie a n'acòrd con la gent dël pais, pì che stanta ca ancheuj a son afrescà con j'euvre dj'anlev ëd Ca Nèigr e sòn a l'ha rendù la borgià motobin anteressanta da na mira torìstica.

La cesa parocial a Sucri a l'é stàita precedùa da na caplin-a dël 1050, ch'a l'é vnùa paròchia dël 1450. La fassada e 'l porton d'intrada a son stàit afrescà e vërnisà da Giulio Céser Luin, anlev ëd Ferrari. Sla fassada a-i é 'l Giudissi Universal, mentre sël porton a-i é la nàssita ëd Gesù. Ël batisté a l'é stàit afrescà a la fin dël Sinch-sent e a-i resta ël bassin dël 1562. Ansema a la cesa a-i é 'l cioché con ses ciòche da concert e l'oratòri ëd San Bernardin, con ëd piture dël mèistr Perassin.

A des minute a pé da Sucri a-i é Orpiatin, an mes ai bòsch ës-ciass, ch'a l'é 'n pòst bandonà da la fin dl'Eut-sent, ma ancor guernà, con vàire ca 'd muraje sëcche e 'n vej oratòri. As conta ch'a l'é stàit bandonà da sòj abitant për n'epidemìa.

Durant le feste e durant j'eveniment ëd l'associassion dël pòst, j'abitant ëd Sucri a visco ij vej forn e a cusin-o 'l tìpich doss local, ciamà figacin-a, dont arseta a l'é tnùa segreta da ch'i a la conòss.

  1. Federico Tonetti, Dizionario del dialetto valsesiano, Forni editori, Bològna, 1967 (prima edission Varal, 1894)