Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Haroldo Conti
Haroldo Conti (Chacabuco, 25 ëd magg 1925 - 1976 ?) a l’é stàit në scritor argentin an lenga spagneula.
Autor ëd romanz, magìster dë scòla elementar e professor ëd latin, a l’ha scrivù ‘dcò për ël cine.
Ai 5 ëd magg 1976 a l’é sparì durant ël Proceso de Reorganización Nacional ëd la ditadura militar. Minca ann, an costa data, as ten ël “Día del Escritor Bonaerense” (Di dlë Scritor ëd Buenos Aires) an sò onor.
Conti a l’é nassù a Chacabuco, an provinsa 'd Buenos Aires. A l’era fieul ëd Petronila Lombardi e Pedro Conti, fondator dël Partì Peronista ‘d Chacabuco. A l’é dotorasse an Filosofìa a l’Università ëd Buenos Aires dël 1954, quand ch’a la scrivù ël copion dël film “La bestia debe morir”.
Dël 1955 a l’é mariasse con Dora Campos, ch’a l’ha daje doi fieuj, Alejandra e Marcelo.
Conti a l’avìa la passion për ël fium Tigre e ‘l delta dël fium Paraná, con sò canàj, selve e meisin, sovens descrivù an soe euvre.
Dël 1962 a l’ha publicà sò prim romanz "Sudeste", ch’a l’ha vagnà ‘l premi Fabril e a l’é surtì ant la lista ‘d mej vèndite ëd Primera Plana dël 1963. Dël 1964 sò lìber ëd conte “Todos los veranos” (Tute j’istà) a l’ha arseivù ël Second Premi Munissipal.
Dël 1967 a vagnà un premi a l'Università ëd Veracruz an Méssich con "Alrededor de la jaula" (Antorn a la gabia).
Dal 1967 al 1976 a l’ha travajà coma professor ëd latin al Liceo Nacional nr 7 a Buenos Aires.
Ant ij prim agn ’70 a l’é andàit a Cuba, andova a l’ha frequentà l’organisassion Casa de las Américas. Dël 1975 a l’ha vagnà ‘l premi Casa de las Américas con sò romanz “Mascaró, el cazador americano”.
Ant l’otóber 1975 a ven a savèj che sò nòm a l’é stàit inserì an na lista d’agent soversiv da part dij militar. Dòp ël colp dë stat dël 1976 Haroldo Conti a l’é stàit sequestrà da la polissìa segreta e a l’è dventà un dij 30.000 desaparecidos, vìtime dla repression militar argentin-a.
Dël 1979, tre agn dòp soa sparission, ël ministeri dl’Educassion argentin a l’ha fàit circolé na litra ch'a dasìa a intende che ‘l professor Conti "a sarìa giubilasse për ocupesse ëd sò afé privà”.
