Mas

	Artìcol prinsipal an lenga piemontèisa
	Version an parlà locaj: Astësan Bielèis Canavzan Langhèt Lissandrin Monfrin Noarèis Valsesian Valsusin
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì

Mas Stat: Italia Region: Piemont Provincia: Provincia ëd Lissandria Nòm 'n italian: Masio Coordinà: Latitudin: 44° 52′ 11.1′′ N Longitudin: 8° 24′ 18.6′′ E Autëssa: 142 m s.l.m. Surfassa: 22,23 km² Abitant: 1.385 (2018) Frassion comunaj: Abassìa  Comun dj'anviron: Ansisa (AT), Corgèli (AT), Flissan, J'Ovij, Quatòrdi, Rochëtta Tane (AT), Ser (AT) CAP: 15024 Prefiss tel.: 0131 Còdes ÌSTAT: 006091 Còdes fiscal: F015  Sant protetor: santa Madlen-a  Festa dël borgh: 22 ëd luj  Sit istitussional Mas (Masio an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 1.385 abitant , ant la provinsa ëd Lissandria. Geografìa Ël pais a resta an sle colin-e dël Monfrà ai confin con la Provinsa d'Ast, an sla riva meridional dël Tani. Abassìa (Abazia an italian) a l'è l'ùnica frassion 'd Mas, ma a-i sòn ëdcò le region ëd la Sèra e 'd San Ròch. Stòria Le orìgin ëd Mas a son motobin antiche e a armonto almach a l'Àuta Età 'd Mès, quand ch'ën centr abità a nass grassie a soa posission stratégica për traversé 'l fium e coleghé le tère dl'Àut e dël Bass Monfrà. Ël pais a l'é cità an vàire document tanme Massius (899), Villa Masias (959), Maxius (1081) e as pensa ch'ël topònim a peussa derivé dal latin Ma(n)sum, valadì meison, gròssa cassin-a. Dagià dal sécol ch'a fa XII a ven-o signà dj'at dont as arconòss al paìs na capacità 'd goernesse daspërchiel tanme Comun-a. Dël 1190 ij cónsol ëd Mas a signo 'n tratà con le Comun-e d'Ast e 'd Lissandria, an prometendse agiut scambiévol an cas ëd guère e esension dai pedagi. La tor Le doi Comun-e a intro an possess ëd vàire drit an sël teritòri 'd Mas, ma dël 1212 Ast a dëscoragia Lissandria dal catene dj'àutr e dal 1218 Ast a taca a caté dai proprietari privà àutre part ëd giurisdission. La mità lissandrin-a dle pertinense a l'é pretèisa dël 1229 dal marchèis ëd Monfrà Bonifass, e sòn a fa nasse 'n neuv contrast con Ast. Ant l'istess ann, la Comun-a d'Ast a cata 'l teren ant ël pais anté ch'a ven costruìa la tor ch'a l'é ancora ancheu 'l sìmbol comunal. Mas a resta lijà a Ast për longh temp: dël 1357 la famija astesan-a dij Gutuari a intra an possess ëd la sgnorìa ch'a l'era stàita prima dla famija dij Lané. Dël 1372 la sgnorìa 'd Mas a passa sota al contròl dij Viscont ëd Milan. Dël 1428 jë Sfòrsa a don-o an feod ël pais a la famija dij Valperga, ch'a resto feodatari fin al 1674, quand ch'ël feod a passa ai Civalié 'd Quatòrdi e a j'Olivass. Ël Ducà 'd Milan a passa dal Sinchsent ai possediment imperiaj ëd la Coron-a dë Spagna. A l'inissi dël Setsent, an séguit a la guèra 'd sucession ëspagneula e al sucessiv Tratà d'Utrecht, ël pais a ven cedù al Ducà 'd Savòja 'd Vitòrio Medeo II, che pòch pì tard, dël 1720, a dven ël Regn ëd Sardëgna. D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1815 Mas a torna ant ël Regn ëd Sardëgna e a l'é aministrà sota a la Division (peui Provinsa) ëd Lissandria, a la Provinsa (peui Sircondari) ëd Lissandria e al Mandament ëd j'Ovij. Da vëdde A l'è anteressant la tor ëd Mas, situà ant na traversa dla contrà granda. Amportant ant ël pais a l'è 'cò la gesia parochial dij Sant Marìa e Dalmass. Për andè a j'Ovij a-i é 'l castel ëd Redabò (Redabue an italian). Përsonalità Giovanni Poggio, eròe dle guère d'indipendensa italian-e, nassù a Mas dël 1830; Nicola Cavanna, vësco d'Ast e ëd Rieti, nassù a Mas dël 1916; Aldo e Pierino Perfumo, massà ant ël camp ëd concentrament ëd Mathausen dël 1945, Domenico Perfumo, chìmich emigrà a Roma; ël president ëd la repùblica italian-a Giuseppe Saragat a l'avìa daje n'onoreficensa al travaj, Urbano Cairo, imprenditor, editor e dirigent sportiv, nassù dël 1957 a Milan da genitor ëd Mas. Feste religiose La patròn-a 'd Mas a l'è Santa Marìa Madalèina. La festa patronal a l'è ai 22 ëd luj. Aministrassion Ël sìndich a l'é Giovanni Stefano Airaudo (dal 26/05/2019). Anliure esterne Sit istitussional Arferiment Panorama dla val ëd Tani da la tor ëd Mas

Aiuto per la lettura Ayuda para la lectura Help for Reading Rintré ant la Piòla Contaté j'Aministrator Lìber për Amprende Coression ortogràfica Tastadura piemontèisa Portaj e Proget Agiut pr'ij Contributor Travajòt sempi