Pistòja
Vos an lenga piemontèisa | |
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
Pistòja (Pistoia an italian) a l'é na sità dla Toscan-a d' 86.514 abitant, capleugh ëd l'omònima provinsa. Geografìa[modìfica | modifiché la sorgiss]Pistòja a resta antra ij contrafòrt ëd j'Apenin e le caden-e ëd colin-e dël Montalban, ant un leu na vira amportant për le comunicassion con l'Emilia (a travers ël pass dla Porëtta, Bològna a l'é a 98 chilòmeter), antra ij cors d'Ombron e Bran-a. Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]Bele che ant la region as sio trovasse dle reste 'd colònia etrusca, la sità 'd Pistoriae a l'é stàita fondà mach dël II sécol aGC dai roman, për serve da pòst d'arforniment durant la guèra contra ij ligurin. Ant ij sécoj apress la sità a l'é nen ëspantiasse e parèj le neuve muraje, tirà su an época longobarda (sconda mità dël sécol ch'a fa VIII), a son andàite dapress al përcors ëd cole roman-e. Ij longobard a l'han fàit ëd Pistòja soa residensa real. Ma a l'é an efet mach dël 1115, apress la mòrt ëd la contëssa Matild, che la conomìa dla sità a ancamin-a a andé bin grassie al comersi e a la fabricassion dij tëssù. Antra ij sécoj ch'a fan XII e XV a-i riva a Pistòja un perìod d'arnovament urban: a së slarga ël murajon ëd cinta, le cese parociaj dël prinsipi dl'età ëd mes a son ambelìe e as batisso tante neuve costrussion, sivile e religiose. A cost'época vàire artista ëd sità davzin-e, dzortut ëd Pisa e Firense, a rivo a Pistòja. Ël sènter dla sità a l'ha goernà fin-a a ancheuj le caraterìstiche stòriche dl'época ant la qual la comun-a autònoma a l'era a sò cò. Tradissionalman fidel a l'imperator, Pistòja a l'era tròp débol da na mira polìtica e econòmica për soporté la pression përmanenta ëd Luca e Firense.
Dël 1324 as sotmet a la dominassion fiorentin-a. Conomìa[modìfica | modifiché la sorgiss]A l'é un sènter aministrativ, comersial e andustrial da la produssion motobin diversificà, bin antëgrà - bele che an na posission dë scond pian - ant la granda e rica àrea metropolitan-a ch'a pija ëdcò Firense e Prato. Leu d'anteresse[modìfica | modifiché la sorgiss]Vardé ëdcò[modìfica | modifiché la sorgiss]Aministrassion[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël sìndich a l'é Renzo Berti (dal 26/05/2002 -second mandà: 2007-). Anliure esterne[modìfica | modifiché la sorgiss] |