Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì
Sta pàgina-sì a l'ha andrinta dël test scrit an valsesian (tut ò pura mach an part).I l'oma anco' pa gnun criteri ufissial për la coression dij test an valsesian, e i-j ciamoma a tuti dë giutene a fissene un ën lassand giù 'n messagi ambelessì.A peul trové dj'àutre pàgine an valsesian ambelessì
San Jaco Pito
San Jaco Pito (San Giaco Pcit an piemontèis comun) a l'é na pita gesa ch'as tròva ant la frassion dël Bosch dël Comun dë Cèj an Valsesia.
L'edifissio, costruì arlongh la stra che dal lagh d'Òrta a men-a sël Mont (Sàcher Mont ëd Varal), a podrìa anca marché l'inissio ëd na Stra 'd San Jaco, ël pelegrinagio a la tomba dl'apòstol dël Sëgnor, che traversand mesa Euròpa, a riva fin-a an Galissia, al nòrd ëd la Spagna an diression est/òvest.
An efèt as cunta che la gesa a sìa stacia edificà da na cobia ëd pelegrin tornài da Santiago ëd Compostela e un ëd j'afresch a smijarìa confermelo. As trata dla rapresentassion d'un miràcol d'un inocent condanà a mòrt e salvà për l'intercession dël sant, ben sìmil a col ch'as ricòrda a Santo Domingo de la Calzada an Ëspagna, anté che 'n polastro cheucc, an sla tàula dël governator, a sarìa butasse a canté, për testimonié l'inocensa d'un giòvno. Anco' al di d'ancheuj, ant la cità spagnòla as dis: "En Santo Domingo de la Calzada cantó la gallina después de asada" (A San Dumini la galin-a a l'é cantà bele da còcia).
