Bagna càuda

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Ël fojòt, che ant j'ùltim temp a l'é anandiasse a dovré për mangé la bagna càuda. La manera gënita dë serve la bagna a l'é però cola d'avej la pèila an teracheujta piassà an mes a la tàula. La bagna càuda a l'é na galuperìa dël Piemont. A l'é ën bagnet fàit d'aj, euli d'oliva e anciove (con mila variant regionaj e përsonaj). La bagna càuda as serv ant ij fojòt për ten-la càuda e as pocio andrinta dle vërdure crùe (card, ciapinabò, fnoj, siole, còj, cavlifior, salada, povron). Na vòlta as dovrava l'euli 'd nos, përchè an Piemont as trovava nen l'euli d'oliva; ancheuj quaidun a buta un pòch ëd nos për arcreé ël gust. La costuma dël fojòt a l'é nen tant veja e a l'é pì che d'àutr n'adatesse aj gust pì rafinà dla sità. La tradission popolar dl'arch alpin a l'é dzortut basà ansima a na pèìla con na pitansa càuda butà an mes la tàula, d'andova che tuti a pocio chèich-còs. La manera ëd mangé la bagna càuda a l'é derivà da la costuma dle fondùe, che a deuvro gnun fojòt. Ma col temp pròpe ël fojòt a l'é vnùit a esse un dj'element pì distintiv dla bagna càuda midema. Ingredient fische d'aj Bagna càuda par quatr përson-e: doi eto d'ancioe sota sal; tre fische d'aj; euli fin ch'a fa assè; spagnolin; na nos ëd butir; doi cuciar d'asil (vers ch'a finiss ëd cheuse). Preparassion Lavé bin j'ancioe, buté ant un cassarolin tut ansema, l'aj e lë spagnolin ciapulà fin, fé cheuse a fiama bassa fin ch'a la dventa na sàussa, sensa mai fé beuje. Mojé 'l còj, ël tupinabò, ël card, o purament pijé un povron e felo a fëtte (barchëtte), ampinije 'd bagna càuda, buté ant ël forn fin ch'ij povron a sio cheuit. An Piemont a l'é considerà un mangé da bërlichesse ij barbis. Stòria La mension pì veja d'un chèich-còs ch'a jë smija a la bagna càuda a l'é ant l'arseta dla Bagna dij bonòm, dël prinsipi dël 1700. A l'é però probàbil che soe orìgin a armonto a la tarda Età ëd mes. La bagna càuda ant ël mond La comun-a dij piemontèis emigrà n'Argentin-a a l'é mnasse dapress l'arseta dla bagna, che ambelelà a diso Bañacauda (as ëscriv diferent, ma as les midem che da nojàutri).

Aiuto per la lettura Ayuda para la lectura Help for Reading Rintré ant la Piòla Contaté j'Aministrator Lìber për Amprende Coression ortogràfica Tastadura piemontèisa Portaj e Proget Agiut pr'ij Contributor Travajòt sempi