La Prèja

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.


La Prèja
Stat:

Italia

Region:

Piemont

Provincia: Provincia ëd Lissandria
Nòm 'n italian: Pietra Marazzi
Coordinà: Latitudin: 44° 56′ 38.4′′ N
Longitudin: 8° 40′ 14.7′′ E

Mostra an sla carta
Autëssa: 95 m s.l.m.
Surfassa: 8,00 km²
Abitant: 901 (2019)
Comun dj'anviron: Apsèj, Lissandria, Moncasté
CAP: 15040
Prefiss tel.: 0131
Còdes ÌSTAT: 006129
Còdes fiscal: G619 
Sant protetor: Madòna dël Càrmin 
Festa dël borgh: 16 ëd luj 
Comune
Posission dël comun an Piemont


Sit istitussional

La Prèja (Pietra Marazzi an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 901 abitant [1], ant la provinsa ëd Lissandria.

Ël pais a resta an sij bass brich ch'as treuvo an sla riva stentrional dël Tani, davzin a la confluensa con la Bormia.

Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]

Contrà 'd Pavon col castel e la cesa 'd San German
Ël teritòri dla Prèja a l'é stàit abità an época antica da tribù 'd Ligurin, an séguit conquistà dai Roman. Ant ij prim sécoj dl'era cristian-a, doi strà roman-e locaj a traversavo le colin-e anté ch'as treuva 'l pais odiern. La stòria dla Prèja a l'é sovens angropà a cola dij doi abità davzin ëd Moncasté (ancheuj comun autònom) e 'd Pavon (ancheuj frassion ëd la Prèja), che con l'andé dij sécoj a l'han avù n'identità indipendent o a son stàit aministrà sota n'ùnica giurisdission. Ant l'Àuta Età 'd Mès Pavon a l'é cità fin dal sécol ch'a fa VIII tanme Paonum, peul essi dal latin pagus valadì vilagi; la Prèja a l'é cità dal sécol ch'a fa X tanme castrum Petra. La Prèja a l'era fortificà e furnìa d'ën castel, ëd na sinta 'd muraje e d'ën fossal ch'a ambrassava l'abità. Ij document pì vèj a mostro ch'ël pais a l'era agregà al teritòri e a la diòcesi 'd Pavìa: dël 1250 ël pais a l'é nominà coma "la prima dle tère dl'Oltrapò pavèis". Dël 1349 la Prèja a passa a Galeass Viscont, duca 'd Milan, ma a continua a fé part dël Contà 'd Pavìa. Contut ch'ël pais a fussa sota al contròl pavèis dirèt, soa distansa a-j consentìa n'indipendensa aministrativa ch'a l'ha giutala a dësvlupé ij comersi: ij sò abitant a l'ero esentà dai pedagi dla Comun-a 'd Lissandria e a l'inissi dël Tërzent as fa mension d'ën pòrt sël fium Tani. Dël 1485 la Prèja a l'é anfeodà a Giovanni del Conte. Dël 1499 l'imperador Massimilian I d'Asborgh a crea 'l Prinsipà 'd Pavìa, sota al contròl dël Ducà milanèis.
La cesa parochial ëd San Martin
J'abitant ëd la Prèja a l'avìo për costuma antichissima ij drit për esse amëttù antra ij dotor colegià dlë Studi 'd Pavìa, tanme giurista, médich o nodar, e a podìo esercité sò mësté an Pavìa e an tut ël Prinsipà. Dël 1525 ël duca Fransesch II Sfòrsa a anfeoda la Prèja e Pavon a Pietro Martire Stampa.

Dal 1535 ël Ducà 'd Milan a ven ancorporà ant le tère imperiaj dl'Imperi Roman Sacrà, sota l'imperador Carl V. Dël 1556 l'imperador a àbdica e a lassa a sò fieul Filip II ël Regn dë Spagna e ij sò possediment italian. La Prèja a resta sota a la giurisdission pavèis. Ant ël sécol ch'a fa XVII, ël pais a subiss pì vire distrussion, ravagi e roberìe. Dël 1696, le armà fransèise e piemontèise, comandà dal maressial Catinat e dal duca 'd Savòja Vitòrio Medéo II a l'han fàit dle incursion ant ël teritòri dla Prèja durant l'assedi 'd Valensa. Ant l'otóber dël 1696, coma rapresaja për l'omissìdi 'd chèich soldà da part ëd j'abitant dël pais, le trupe a incendio la Prèja e a masso pì 'd sent person-e. A l'inissi dël Setsent, ël teritòri a ven agregà a jë Stat dël Ducà 'd Savòja, che pòch dòp as tramuda ant ël Regn ëd Sardëgna. Con la dominassion fransèisa 'd Napoleon Bon-a-part, la Prèja a l'é aministrà sota al Dipartiment ëd Marengh e dal 1805 a passa da la diòcesi 'd Pavìa a cola 'd Lissandria. Dal 1814, tornà ant ël Regn ëd Sardëgna, a l'é aministrà sota a la Division (peui Provinsa) ëd Lissandria, a la Provinsa (peui Sircondari) ëd Lissandria e al Mandament ëd Bassignan-a. Dël 1928 ël Comun ëd la Prèja a ancorporà ij comun ëd Pavon e 'd Moncasté, ma cost ùltim a oten torna soa indipendensa aministrativa dël 1956.

Aministrassion[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël sìndich a l'é Gianfranco Calorio (da l'08/06/2009, scond mandà dal 25/05/2014, ters mandà dal 27/05/2019).

Anliure esterne[modìfica | modifiché la sorgiss]

Arferiment[modìfica | modifiché la sorgiss]

  1. Sorgiss: ISTAT - Bilansi demogràfich al 01/01/2019 [1].


Piassa Umberto I