Linia La Spessia-Rìmin
 |
Vos an lenga piemontèisa |
| Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
 la Linia La Spessia-Rìmin (che dle vire a ciamo ëdcò Linia Massa-Senigalia), an lenghìstica romanza a l'é na linia ch'a marca na serie d'isoglòsse amportante ch'a fan la diferensa antra le lenghe romanze ch'a stan a sud e a est dla linia midema e cole ch'a stan a nòrd e a òvest. Antra le lenghe romanze dla part oriental a-i son
dëmentrè che a resto ant la famija romanza ossidental
A nòrd e a òvest dla linia (gava chèich varietà nòrd italian-a, coma 'l ligurin, ch'a l'é belfé ch'a l'abio përdù sta caraterìstica për anfluss dl'italian), ij pluraj dij sostantiv a son pijàit da 'nt l'acusativ latin, e për sòlit a finisso an -s, a-i n'anfa nen dël géner gramatical ò dla declinassion. A sud e a est dla linia, ij pluraj për sòlit a rivo da 'nt ël nominativ latin, e a cambio la vocal final për fé ij pluraj. As peulo paragonesse ij pluraj dij nòm an vàire lenghe ambelessì sota. Com as ës-ciàira, ël piemontèis a l'ha soa solussion d'antrames, coj pluraj mascolin nen declinà, e coj fomnin declinà a l'italian-a.
Da na mira general, le lenghe romanze ossidentaj a smon-o dj'anovassion comun-e che cole orientaj për sòlit a l'han nen. N'àutra isoglòssa ch'a dròca ant sla linia La Spessia-Rìmin a-i intra con la prononsia ëd chèich consonant ch'as treuva antra vocaj. Parej, ël latin focus/focum a ven fuoco an italian e focul an rumen, ma fogo ant le lenghe italian-e setentrionaj (véneto), feu (con chërsativ fogon an piemontèis) e fuego an spagneul. La prononsia particolar, ël fesse pì dosse ò droché d'autut dë ste consonant a l'é na marca romanza ossidental; a resto mach ant le lenghe romanze orientaj. A-i son, comsëssìa, dj'ecession a st'isoglòssa: ij dialèt gascon dël sud-est dla Fransa e l'aragonèis dël nòrd dl'Aragon-a (Spagna) - che an teorìa a resto romanz ossidentaj - a manten-o 'cò lor la C latin-a. Se sta linia a l'abia ò pura nò na gran amportansa a l'é soget ëd discussion, e soèns jë specialista tant ëd lenghe italian-e che ëd romanz an general a diso che 'd nò. Un-a dle rason a l'é che la division midema antra lenghe romanze orientaj e ossidentaj (a basela mach ant sj'isoglòsse) a l'é nen vàire stàbila. An discussion a l'é nen la division midema antra lenghe orientaj e ossidentaj, ma ël dovré dël criteri dj'isoglòsse. Referense[modìfica | modifiché la sorgiss]Da noté che la paròla Lombard na vira (fin al 1600) a vorìa dì Cisalpin, nopà che al dì d'ancheuj a l'é mach pì arferìa a la Lombardìa .
Cha' varda ëdcò[modìfica | modifiché la sorgiss] |
